Olej z wiesiołka – zastosowanie, działanie, właściwości rośliny bogato wykorzystywanej w kosmetologii

Olej z wiesiołka stanowi źródło cennych substancji aktywnych – zawiera m.in. rzadko spotykany kwas GLA. Produkt działa wielokierunkowo – pomaga m.in. w problemach dermatologicznych, hormonalnych. Stosuje się go również w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych. Dodatkowo poprawia wygląd włosów, skóry i paznokci. Co jeszcze warto o nim wiedzieć?

Wiesiołek dwuletni – skąd pochodzi i jak rozpoznać tę roślinę?

Kopalnia nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin i minerałów – tym właśnie charakteryzuje się olej z wiesiołka. Właściwości rośliny docenia się od wieków. Zioło należy do rodziny Oenothera L. Liczy 16 podrodzajów i przeszło 200 gatunków. Występuje w wielu rejonach świata, m.in. w Ameryce Północnej, Azji Wschodniej, Skandynawii, Europie. Można je spotkać również w Polsce, głównie na piaszczystych nieużytkach, przydrożach, wałach, rumowiskach, nasypach kolejowych.

Wiesiołek w naturalnym środowisku osiąga wysokość do 1,5 m. Kwitnie najczęściej w drugim roku wegetacji. Wyróżnia się charakterystyczną, żółtą barwą. Jego kwiaty otwierają się wieczorem i zamykają po północy. Z tego powodu wiesiołek określa się mianem „świecy nocnej”. Po przekwitnięciu w jego wnętrzu powstają torebki nasienne zawierające około 230 nasion, z których następnie pozyskuje się olej.

Olej z wiesiołka – właściwości lecznicze

Olej z wiesiołka reguluje hormony, wspomaga leczenie chorób sercowo-naczyniowych. Poleca się go również przy problemach dermatologicznych. W jego składzie znajdują się m.in.:

Nasycone kwasy tłuszczowe: palmitynowy, stearynowy.

Nienasycone kwasy tłuszczowe:

• Omega-3 (ALA – alfa-linolenowy).
• Omega-6 (GLA – gamma-linolenowy, LA – linolowy).
• Omega-9 (OA – oleinowy).

Minerały i witaminy: cynk, selen, magnez, wapń, witamina E.

Sterole: fitosterole.

Olej z wiesiołka na nowotwory

Kwasy GLA, które posiada olej z nasion wiesiołka, wykazują wysoką cytotoksyczność względem komórek nowotworowych. Prawdopodobnie kwasy te hamują również aktywność urokinazy oraz nasilają ekspresję genu supresorowego nm-23. Dodatkowo osłabiają angiogenezę. Zauważono również  tworzenie się nowych naczyń krwionośnych odżywiających nowotwór. To niejedyne właściwości, jakie ma olej z wiesiołka. Efekty terapeutyczne niejednokrotnie zaskakują. Z badań wynika, że regularne spożywanie oleju zmniejsza inwazyjność nowotworu, a dodatkowo hamuje przerzuty.

Olej z wiesiołka na menopauzę

Menopauza jest wynikiem syntezy estrogenów oraz zanikania pęcherzyków na jajniku. Pierwsze jej objawy pojawiają się u kobiet powyżej 50 roku życia. Do wczesnych i często spotykanych symptomów świadczących o przekwitaniu należą: suchość pochwy (sprawdź żel intymny), nadmierna potliwość, napady gorąca. W 1994  opublikowano badanie, z którego wynika, że systematyczne przyjmowanie 500 mg oleju z wiesiołka i 10 mg witaminy E zmniejsza występowanie wyrzutów gorąca u kobiet (źródło: A. L. Huntley, E. Ernst; Systematic review of herbal medicinal products for the treatmenst of menopausal symptoms, w: Menopause 2003; 10 (5): 465-76).

Olej z wiesiołka na płodność i choroby kobiecie

Powszechnie uważa się, że olej z wiesiołka wspomaga leczenie endometriozy oraz łagodzi objawy napięcia przedmiesiączkowego i PCOS. Do składników aktywnych wspierających prawidłowe funkcjonowaniem układu hormonalnego należą kwasy tłuszczowe Omega-3. NNKT zwiększają aktywność enzymów antyoksydacyjnych. Regulują też wrażliwość na insulinę i zmiany trądzikowe pojawiające się u kobiet cierpiących na PMS oraz zespół policystycznych jajników.

Sprawdź też kosmetyki na trądzik!

Olej z wiesiołka na torbiele w piersiach i jajniku

Jakie jeszcze właściwości ma olej z wiesiołka? Torbiele w jajniku i w piersiach stanowią przesłankę, żeby sięgnąć po ziołowe suplementy diety. Uważa się, że roślina reguluje gospodarkę hormonalną, a zaburzenia endokrynologiczne to jedne z czynników przyczyniających się do powstawania cyst i narośli.

W rzeczywistości nie ma jednoznacznych badań potwierdzających, że kwas gamma-linolenowy wspiera układ hormonalny. W testach na szczurach stwierdzono wprawdzie, że GLA powoduje produkcjęprostaglandyn, czyli grupy hormonów regulujących procesy fizjologiczne, ale kwestia ta wymaga jednak dalszych badań.

Olej z wiesiołka na odchudzanie

Olej z wiesiołka poleca się także na odchudzanie. Substancja wspomaga trawienie oraz chroni przed magazynowaniem tłuszczów przez organizm. Dodatkowo wykazano, że kwas GLA pobudza brunatną tkankę tłuszczową (odpowiedzialną za procesy przemian metabolicznych). Roślina stanowi ponadto źródło kwasów NNKT wspomagających starania o smukłą sylwetkę. Kwasy Omega zmniejszają również łaknienie oraz przyspieszają spalanie tłuszczów.

Sprawdź również inne suplementy na odchudzanie!

Olej z wiesiołka – na co pomaga jeszcze?

Produkt poleca się w profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego. Wśród czynników zwiększających ryzyko zachorowania wymienia się wysokie stężenie cholesterolu oraz lipidów. Z badań wynika, że aby obniżyć poziom tych substancji w surowicy krwi, należy spożywać kwasy NNKT. Nienasycone kwasy tłuszczowe poprawiają katabolizm cząsteczek LDL. Dodatkowo wiesiołek posiada w swoim składzie kwas GLA regulujący metabolizm tkankowych kwasów tłuszczowych.

Olej z wiesiołka – zastosowanie w kosmetyce

Roślina znajduje zastosowanie w kosmetologii i kosmetyce. Olej z wiesiołka na włosy i twarz wykorzystuje się od lat.

Olej z wiesiołka na twarz

Zioło stanowi źródło kwasu gamma-linolenowego (GLA) poprawiającego kondycję cery. Brak GLA w organizmie powoduję utratę jędrności oraz sprzyja tworzeniu się zmarszczek (sprawdź krem przeciwzmarszczkowy).  Olej z wiesiołka na trądzik stosuje się także pomocniczo w celu zmniejszenia stanów zapalnych i ranek. Dodatkowo kwas GLA wzmacnia barierę ochronną skóry, chroniąc cerę przed wnikaniem toksyn, bakterii i alergenów.

Olej z wiesiołka na wypadnie włosów

Olej z wiesiołka stosuje się na skórę głowy. Zawarte w nim kwasy GLA działają przeciwzapalnie, chroniąc przed łupieżem i łuszczycą. GLA stanowi ponadto kopalnię składników odżywczych przyczyniających się do regeneracji i wzrostu włosów. Używanie kosmetyków z wiesiołkiem wzmacnia kondycję cebulek włosowych i zabezpiecza przed nadmiernym wypadaniem kosmyków.

Zobacz też szampon na porost włosów!

Olej z wiesiołka – jaki wybrać do przyrządzania potraw? Zastosowanie wiesiołka w kuchni

Produkt wyróżnia się delikatnym smakiem. Doskonale komponuje się w sałatkach i surówkach. Nadaje się także do picia przed posiłkiem. Niektórzy przygotują wiele oryginalnych past warzywnych, wykorzystując olej z wiesiołka. Jak stosować tłuszcz roślinny, aby nie utracił swoich cennych właściwości? Przede wszystkim nie można go poddawać obróbce termicznej. Dodatkowo zaleca się szukać produktów tłoczonych na zimno, niefiltrowanych i nierafinowanych. Olej z wiesiołka przechowuje się w ciemnych butelkach.

Olej z wiesiołka a alergia

Jak działa olej z wiesiołka na alergię? Produkt stosuje się pomocniczo przy leczeniu łuszczycy, egzemy, AZS (sprawdź również krem na AZS). Zawiera kwas LA (linolowy) wspomagający naturalną barierę lipidową skóry oraz kwas gamma-linolenowy o właściwościach przeciwzapalnych. Regularne przyjmowanie tłuszczów posiadających w składzie GLA łagodzi objawy przewlekłych chorób dermatologicznych o podłożu alergicznym. Olej z wiesiołka na atopowe zapalenie skóry stosuje się w przypadku osób w różnym wieku. Niemowlęta karmione mlekiem z kobiecej piersi, które nie zawiera wysokiego stężenia kwasu GLA, są bardziej podatne na AZS.

Olej z wiesiołka a ciąża

Olej z wiesiołka w ciąży nie jest polecany. Nie wiadomo, jak wpływa na płód, dlatego ciężarne nie powinny go suplementować. Niektóre położne zalecają przyjmowanie substancji na kilka tygodni przed planowanym terminem rozwiązania. Olej z wiesiołka przed porodem podaje się w celu zmiękczenia szyjki macicy. Kwas GLA w ludzkim organizmie przekształca się w prostaglandyn niezbędny do przygotowania układu rozrodczego na wydania dziecka na świat. Z badań wynika, że olej z wiesiołka może przyspieszyć przebieg porodu, ale z drugiej strony – zwiększa ryzyko komplikacji (źródło: A. Bazylko; Substancje roślinne, wskazania i przeciwwskazania do stosowania w czasie ciąży i przygotowania do porodu; w: Farm Pol, 2010, 66 (7): 478-483).

Sprawdź produkty dla kobiet w ciąży!

Olej z wiesiołka – przeciwwskazania

Olej z wiesiołka a karmienie piersią, alergie, przyjmowanie leków – czy istnieją przeciwskazania do suplementacji?

• Należy zachować ostrożność, stosując olej z wiesiołka dla dzieci – najlepiej skonsultować się w tej sprawie z pediatrą. Suplementację warto rozpoczynać od niewielkich dawek.
• Wprawdzie olej z wiesiołka dla mężczyzn i kobiet poleca się jako uzupełnienie codziennej diety, ale trzeba obserwować, czy nie powoduje reakcji alergicznych.

Olej z wiesiołka – negatywne skutki i działania niepożądane

Nawet najbezpieczniejsze substancje mogą zaszkodzić, jeśli będą przyjmowane w nadmiarze. Na co zwrócić uwagę, suplementując olej z wiesiołka? Dawkowanie i sposób podaży to istotne elementy. Na etykietach produktów często znajdują się informacja na ten temat. Przyjmuje się, że dzienna dawka oleju nie powinna przekraczać 6 g na dobę. Niedostosowanie się do tych zaleceń wywołuje działania niepożądane. Do najczęstszych zaliczają się:

• Bóle brzucha i głowy,
• Rozwolnienia,
• Reakcje alergiczne.

Postaw na olej z wiesiołka!

Olej z wiesiołka wyróżnia się wyjątkowymi właściwościami. Stanowi kopalnię kwasów NNKT, witamin i minerałów. Roślinę wykorzystuje się profilaktyce wielu chorób oraz używa w kosmetykach przeznaczonych do skóry i włosów. Wybierając suplementy i kosmetyki z wiesiołkiem, warto sięgać po produkty bez substancji konserwujących i barwników. Potwierdzeniem jakości artykułów są certyfikaty ekologiczne. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na odpowiednie przechowywanie, aby produkty jak najdłużej zachowywały swoje walory.

Źródła:

1. Woźniak; Olej wiesiołkowy w profilaktyce i terapii; W: praca specjalizacyjna: Farmacja apteczna; Poznań 2015, s. 2-3.
2. Kaźmierska, E. Gawor; Wpływ oleju z wiesiołka na skórę ze szczególnym uwzględnieniem działania kwasu gamma-linolenowego (GLA); W: Kosmetologia Estetyczna; 4/2015/cz. 4, s. 337.
3. Białek, J. Rutkowska; Znaczenie kwasu γ-linolenowego w profilaktyce i terapii: W: Hig Med Dosw;2015, 69: 892-904.
4. Kong X., Ge H., Chen L., Liu Z., Yin Z., Li P., Li M.; Gamma-linolenic acid modulates the response of multidrug-resistant K562 leukemic cells to anticancer drugs. In Vitro; 2009, 23: 634-639.
5. Gryszczyńska, B. Gryszczyńska, B. Opala, Z. Łowicki; Zastosowanie roślin leczniczych w menopauzie, Cz. I.; W: Postępy Fitoterapii 2/2012;79-83.
6. L. Huntley, E. Ernst; Systematic review of herbal medicinal products for the treatmenst of menopausal symptoms, W: Menopause 2003; 10(5):465-76.
7. Kurzawa; Wpływ diety i suplementacji na skuteczność terapii kosmetologicznych u kobiet z zespołem policystycznych jajników; W: Aesth Cosmetol Med.; 2021;10(3):119-123.
8. Claire Wathes; Polyunsaturated Fatty Acids in Male and Female Reproduction; W: Biology of Reproduction 77/2007;190–201.
9. Białek, J. Rutkowska; Znaczenie kwasu γ-linolenowego w profilaktyce i terapii; W Hig Med Dosw; 2015, 899.
10. Białek, J. Rutkowska; Znaczenie kwasu γ-linolenowego w profilaktyce i terapii; W: Hig Med Dosw; 2015; 897-898.
11. Kaźmierska, E. Gawor; Wpływ oleju z wiesiołka na skórę ze szczególnym uwzględnieniem działania kwasu gamma-linolenowego (GLA); W: Kosmetologia Estetyczna 4/2015/cz. 4; s. 336.
12. Białek, J. Rutkowska; Znaczenie kwasu γ-linolenowego w profilaktyce i terapii; Hig Med Dosw; 2015; 900-901.
13. Kaźmierska, E. Gawor; Wpływ oleju z wiesiołka na skórę ze szczególnym uwzględnieniem działania kwasu gamma-linolenowego (GLA); W: Kosmetologia Estetyczna 4/2015/cz. 4; s. 337.
14. A. Bazylko; Substancje roślinne, wskazania i przeciwwskazania do stosowania w czasie ciąży i przygotowania do porodu; W: Farm Pol, 2010, 66(7):, 478-483.