Trądzik
Cera tłusta – dlaczego ma skłonność do trądziku?
Na cerze człowieka bytują liczne bakterie tlenowe i beztlenowe (pałeczki, gronkowce i paciorkowce). Jeśli pozostają ze sobą w równowadze jakościowej i ilościowej, spełniają ważne zadanie – stanowią naturalną barierę ochronną. Jednak pod wpływem zbyt intensywnego wydzielania sebum i rogowacenia naskórka (np. w okresie dojrzewania) bakterie Cutibacterium acnes (znane wcześniej jako Propionibacterium acnes) zaczynają się namnażać i stają się pasożytem odpowiedzialnym za trądzik, stany zapalne i wypryski.
Nadmiar sebum powoduje rozdęcie i pękanie ścianek mieszka włosowego, ponieważ łój nie znajduje ujścia na zewnątrz. Bakterie dostają się do otaczającej mieszek skóry, powodując powstanie stanu zapalnego uwidaczniającego się jako bolesne, zaczerwienione krostki i grudki. Gdy zauważysz na twarzy taki wyprysk, może Cię kusić, aby go wycisnąć – ale nie rób tego! Rozniesiesz bakterie po całej skórze, doprowadzając do powstania kolejnych zakażeń i krost, a także trudnych do leczenia blizn i przebarwień.
Z wyżej opisanych powodów cera tłusta i mieszana ma większą skłonność do trądziku. Dobre kosmetyki do cery tłustej powinny zawierać substancje przeciwbakteryjne, złuszczające i przeciwzapalne. Ich regularne stosowanie (np. w postaci żelu do oczyszczania twarzy) może zapobiegać rozwojowi trądziku. Lekarze zalecają także korzystanie z kosmetyków do cery mieszanej lub tłustej po zakończeniu leczenia, aby zapobiegać nawrotom choroby.
Jak pielęgnować skórę trądzikową?
Do pielęgnacji skóry trądzikowej służą specjalne kosmetyki na trądzik, które zadbają o cerę na każdym kroku. Najważniejszy etap to łagodne i skuteczne oczyszczanie.
- Zastosuj żel do mycia twarzy na trądzik, który usunie łój i zanieczyszczenia, a także przywróci cerze fizjologiczne pH.
- Następnie użyj toniku zmniejszającego pory.
- Na zakończenie zaaplikuj lekki krem nawilżający. Nawilżanie ma ogromne znaczenie, zwłaszcza jeśli stosujesz na trądzik farmakoterapię na bazie retinoidów.
Pielęgnacja skóry trądzikowej powinna też obejmować regularne złuszczanie cery. W tym celu sprawdzi się łagodny peelingujący żel na trądzik z enzymami lub kwasami. Nigdy nie używaj grubo- ani drobnoziarnistych scrubów! Złuszczają one naskórek w sposób mechaniczny, mogą więc spowodować uszkodzenie krost i rozsianie bakterii po twarzy. Twojej cerze na pewno posłuży też oczyszczająca maseczka na bazie glinki lub węgla aktywnego.
Nie wyciskaj ani nie przekłuwaj pryszczy. Lepiej zastosuj punktowe kremy na trądzik, zmniejszające ból i stan zapalny. Inna opcje to:
- Dostępna bez recepty maść z antybiotykiem (np. Tribiotik) lub maść ichtiolowa;
- Aspiryna rozpuszczona w małej ilości wody.
Posmarowanie pryszcza jednym z powyższych produktów pomoże mu się „wchłonąć”.
Kosmetyki do skóry trądzikowej – jakie składniki powinny zawierać?
Kosmetyki na trądzik często zawierają przeciwzapalny i przeciwbakteryjny cynk. Toniki, kremy i maski do twarzy z cynkiem świetnie działają na krostki, zaczerwienienia i podrażnienia. Inny pierwiastek ważny dla skóry trądzikowej to srebro. Działa podobnie jak cynk, a przy tym nie podrażnia cery.
Z kolei z zanieczyszczeniami i toksynami zgromadzonymi na twarzy (również w porach) dobrze radzi sobie węgiel aktywny, zwłaszcza połączony z białą glinką. Regularne stosowanie maseczek z tymi dwoma składnikami zwęża i oczyszcza pory, dodaje skórze blasku i zwalcza krostki.
Peelingi, emulsje i żele do mycia twarzy na trądzik mogą zawierać różnego rodzaju kwasy:
- Migdałowy;
- Salicylowy;
- Pirogronowy;
- Glikolowy;
- Kwasy owocowe;
- alfa oraz beta-hydrokwasy (AHA, BHA).
Te składniki zapewniają skórze rewitalizację, wygładzają, rozjaśniają i zmniejszają łojotok. Na rynku znajdziesz także kremy na trądzik z kwasami, które wykazują silniejsze i szybsze działanie. Można je nakładać na noc kilka razy w tygodniu.
Do cery trądzikowej potrzebujesz także kremów o działaniu łagodzącym, nawilżającym i kojącym podrażnienia. Dlaczego? Ponieważ na podrażnionej i przesuszonej skórze szybciej pojawiają się wypryski, a także nadmiar sebum. W takich kosmetykach szukaj chociażby alantoiny i pantenolu oraz kwasu hialuronowego. Na trądzik dobrze działają też wyciągi z alg i biofermenty roślinne, które przywracają równowagę mikroflorze bakteryjnej.
W kremach na trądzik (także tych stosowanych jesienią i zimą) powinny znaleźć się także filtry UV. Promieniowanie słoneczne utrwala przebarwienia pozapalne (po krostkach), rozszerza pory i pogrubia skórę. Pamiętaj też, że kwasy owocowe uwrażliwiają cerę na działanie słońca, w związku z czym zwiększają ryzyko podrażnień pod wpływem promieniowania ultrafioletowego.
Unikaj kosmetyków na bazie alkoholu oraz mydeł zasadowych, ponieważ mogą podrażnić skórę i pobudzać gruczoły łojowe. Uważaj też na składniki zapachowe i barwniki – chociaż nie szkodzą bezpośrednio skórze trądzikowej, mogą źle wpływać na Twoją cerę, jeśli jest wrażliwa albo skłonna do alergii.
Omijaj kremy z wysoką zawartością lipidów, np.:
- Ceramidów,
- Skwalenu,
- Olejków i olejów (m.in.. tłustych kremów na zimę do cery normalnej).
Jeśli jednak zauważysz, że komponenty te wykorzystano w recepturze kremu na trądzik, na pewno występują one w odpowiedniej ilości. Jak ognia unikaj też parafiny i olejów mineralnych.
Najbezpieczniej stosować kosmetyki i kremy na trądzik z jednej linii, ponieważ nawet korzystne dla Twojej skóry składniki w nadmiarze źle wpłyną na jej kondycję. Dotyczy to np. łączenia dwóch różnych kremów z kwasami albo aplikowania jednocześnie preparatów na trądzik z kwasami oraz witaminą C lub retinolem. Może to doprowadzić nawet do powstaniapoparzeń na skórze!
Skuteczny krem na trądzik, czyli jaki
Skuteczny krem na trądzik przede wszystkim nie powinien szkodzić skórze. Musi być dobrany do rodzaju trądziku i Twojego wieku. Oczyszczanie, odtłuszczanie i matowienie cerynie może jednocześnie prowadzić do jej przesuszania, dlatego zwróć uwagę na skład kosmetyków. Pamiętaj również, że dedykowane nastolatkom produkty często zawierają alkohol. Dojrzalsza cera zareaguje na nie przesuszeniem, co w konsekwencji zwiększy produkcję sebum.
Najlepsze kosmetyki na trądzik mają lekką formułę żelu lub emulsji typu „olej w wodzie” (O/W). Charakteryzują się szybkim wchłanianiem, nie zatykają porów ani nie zostawiają na cerze tłustego filmu. Pamiętaj też, że krem na trądzik nie może jedynie matowić skóry – powinien również mocno ją nawilżać, aby nie zwiększać aktywności gruczołów łojowych.
Jeśli zauważysz na cerze krosty i wypryski (zwłaszcza jeśli etap trądziku młodzieńczego dawno masz za sobą), sprawdź INCI produktów, które aplikujesz na twarz. Być może kosmetyk zawiera komedogenne składniki (czyli zatykające pory) i ma zbyt tłustą, ciężką konsystencję. Upewnij się, że również Twoje kosmetyki do makijażu, np. maskujący fluid albo puder, mają formułę „oil-free”.
Leczenie trądziku, nie tylko kosmetyki
Pamiętaj, że odpowiednia pielęgnacja i regularne stosowanie kosmetyków na trądzik nie zastąpi leczenia zaleconego przez dermatologa. Specjalista może zaproponować preparaty miejscowe albo doustne. Do leczenia zewnętrznego stosuje się:
- Żele i roztwory oczyszczające, np. roztwory spirytusowe z dodatkiem 1% tymolu lub mentolu albo 2-3% kwasu salicylowego;
- 5, 10 lub 15% roztwór nadtlenku benzoilu;
- Antybiotyki w formie aerozoli lub roztworów, np. erytromycynę (czasami w połączeniu z kwasami witaminy A albo preparatami z kwasem salicylowym i cynkiem), tetracyklinę, neomycynę, klindamycynę, kwas azelainowy.
Jeśli masz ropowiczą odmianę trądziku, dermatolog prawdopodobnie zleci terapię polegającą na przecinaniu i oczyszczaniu torbieli ropnych. Jak widzisz, w pewnych sytuacjach naprawdę nie warto ograniczać się do stosowania kremu na trądzik!
Czasami lekarz może zdecydować o konieczności włączenia do leczenia doustnych antybiotyków, które hamują czynność lipolityczną Cutibacterium acnes. Dodatkowo stosuje się duże dawki witamin o działaniu przeciwłojotokowym:
- Witaminy z grupy B (oprócz B12 –zaostrza trądzik),
- Witamina C,
- PP.
W przypadku kobiet lekarz może również zlecić przyjmowanie hormonalnych leków antyandrogenowych.
W leczeniu trądziku bardzo pomocne okazują się także zabiegi oferowane przez profesjonalne gabinety kosmetologiczne takie jak:
- Mikrodermabrazja,
- Peelingi chemiczne,
- Oczyszczanie manualne (rzadko).
Ich głównym zadaniem jest dokładne oczyszczanie skóry. Z kolei zabiegi laserowe, darsonwalizacja oraz fototerapia wykazują działanie przeciwzapalne i bakteriobójcze, co również sprzyja łagodzeniu zmian trądzikowych.
Inne wskazówki, pomocne w leczeniu trądziku:
- Staraj się nie dotykać twarzy rękami,
- Dezynfekuj ekran telefonu oraz często pierz i zmieniaj poszewki na poduszki,
- Spróbuj ograniczyć stres,
- Unikaj pewnych produktów spożywczych, które mogą nasilać trądzik (np. nabiał, słodycze, biała mąka, alkohol).