Jak wygląda zaburzona bariera hydrolipidowa?

Zaburzona bariera hydrolipidowa to powszechny problem oraz wspólny mianownik wielu chorób dermatologicznych, m.in. atopowego zapalenia skóry, trądziku oraz łuszczycy. Jak sprawdzić stan bariery hydrolipidowej, jak ją odbudować i dbać o nią na co dzień? Wszystkiego dowiesz się z tego poradnika.  

Czym jest zaburzona bariera hydrolipidowa? 

Bariera hydrolipidowa to warstwa ochronna skóry zbudowana głównie z wody oraz tłuszczów, a także białek strukturalnych. Jej rolą jest odizolowanie skóry od środowiska zewnętrznego i negatywnych czynników, takich jak drobnoustroje, zanieczyszczenia środowiska czy niesprzyjające warunki atmosferyczne, a także utrzymanie odpowiedniego poziomu nawilżenia. Struktura i skład bariery hydrolipidowej mogą zmieniać się wraz z wiekiem, pod wpływem pielęgnacji oraz stylu życia. Niestety bardzo często dochodzi do jej zaburzeń. 

• Zaburzona bariera lipidowa oznacza, że skóra nie jest prawidłowo chroniona przed czynnikami zewnętrznymi, co czyni ją podatną na różnego rodzaju problemy, uszkodzenia i podrażnienia.  
• Do zaburzeń bariery hydrolipidowej może dojść m.in. w wyniku nieprawidłowej pielęgnacji. Najczęstsze błędy, które prowadzą do uszkodzenia bariery ochronnej to zbyt częste i zbyt mocne złuszczanie skóry oraz brak odpowiedniego nawilżenia i ochrony przeciwsłonecznej. 
• Niekorzystny wpływ na barierę hydrolipidową mają również nieprawidłowa dieta, picie alkoholu czy palenie papierosów.  
• Zaburzona bariera hydrolipidowa leży u podstaw wielu problemów skórnych, a jej odbudowa jest jednym z głównych celów leczenia chorób i niedoskonałości dermatologicznych. 

Sprawdź powiązane kategorie

Zaburzona bariera hydrolipidowa – objawy 

Zaburzona bariera hydrolipidowa daje wiele objawów, które bardzo często trudno jest przeoczyć. Ich nasilenie jest zależne od stopnia uszkodzenia bariery ochronnej i może różnić się u poszczególnych osób. Najczęstsze objawy zaburzonej bariery hydrolipidowej, które powinny skłonić do przyjrzenia się swojej pielęgnacji, to: 

• suchość skóry, 
• uczucie ściągnięcia zwłaszcza po oczyszczaniu skóry i jej kontakcie z wodą, 
• zwiększona produkcja sebum, zatykanie porów prowadzące do widocznych niedoskonałości, 
• swędzenie i/lub pieczenie skóry, 
• zaczerwienienia, 
• stany zapalne, 
• pogorszona tolerancja niektórych składników kosmetyków. 

Zaburzona bariera hydrolipidowa – jak ją odbudować? 

Odbudowa zaburzonej bariery hydrolipidowej to proces, który wymaga czasu, cierpliwości, zaangażowania oraz wprowadzenia pewnych zmian w dotychczasowej pielęgnacji. Oto 4 elementy, które w tym pomogą: 

• Pielęgnacja domowa. To, jak na co dzień obchodzimy się ze swoją skórą, ma ogromny wpływ na stan bariery hydrolipidowej. Jak powinna wyglądać pielęgnacja twarzy krok po kroku, aby odbudować zaburzoną barierę hydrolipidową? 
• Krok pierwszy to oczyszczanie. Osoby z zaburzoną barierą hydrolipidową powinny zwrócić uwagę na to, aby skutecznie usuwać zanieczyszczenia i pozostałości kosmetyków, ale w delikatny sposób. Najlepiej sprawdzą się naturalne olejki do demakijażu oraz pianki, żele lub emulsje do mycia, które oprócz właściwości oczyszczających działają też nawilżająco i regenerująco.  
• Niezbędny element to nawilżanie. Podczas porannej oraz wieczornej rutyny pielęgnacyjnej absolutnie nie można tego pominąć. Skóra z zaburzoną barierą hydrolipidową ma tendencję do przesuszania, a w konsekwencji do nadmiernej produkcji sebum, której celem jest wyrównanie poziomu nawilżenia. Kremy, emulsje i sera nawilżające są więc niezbędne w kosmetyczce. 
• Ochrona przeciwsłoneczna. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne jest jednym z głównym czynników uszkadzających barierę hydrolipidową. Kremy z filtrem należy stosować codziennie bez względu na porę roku. 
• Delikatne złuszczanie. Skóra z zaburzoną barierą hydrolipidową nie lubi częstego, mocnego złuszczania, w szczególności mechanicznego. Kosmetyki z wysoką zawartością kwasów, retinolu i drobinek złuszczających można zachować na później, kiedy bariera będzie już odbudowana. Lepiej sprawdzą się delikatne peelingi enzymatyczne stosowane nie częściej niż raz na 10-14 dni. 
• Dobór odpowiednich kosmetyków. Świadome planowanie pielęgnacji jest niezbędne do skutecznego odbudowania bariery hydrolipidowej. Jakie kosmetyki wybierać? 

• Kosmetyki do pielęgnacji twarzy z zaburzoną barierą hydrolipidową powinny mieć działanie nawilżające, regenerujące, kojące oraz wygładzające. Bardzo ważne jest też ich dobieranie do typu cery. Cera trądzikowa z zaburzoną barierą lipidową będzie wymagała innej pielęgnacji niż cera wrażliwa lub cera sucha z nieprawidłową barierą ochronną. 
• Pianki do twarzy, żele i emulsje myjące nie powinny powodować uczucia ściągnięcia, przesuszenia ani dyskomfortu. Zamiast kosmetyków do mycia twarzy z alkoholem i kwasami lepiej sprawdzą się te naturalne o właściwościach łagodzących i nawilżających. 
• Kremy do twarzy to podstawowe kosmetyki nawilżające i regenerujące. W ich składzie warto szukać takich składników, jak  ceramidy, kwas hialuronowy, pantenol, alantoina,naturalny czynnik nawilżający, które odgrywają istotną rolę w odbudowie zaburzonej bariery hydrolipidowej. W szczególności warto zwrócić uwagę na ceramidy, czyli substancje naturalnie występujące w skórze. Na dzień dobrze sprawdzą się kremy nawilżające przeciwsłoneczne, a na noc nawilżające, regenerujące o bogatszej, tłustszej formule.  
• Toniki do twarzy mają za zadanie przywrócić skórze naturalne, fizjologiczne pH. Warto wybierać te na bazie naturalnych składników bez dodatku alkoholu. Toniki złuszczające nie będą dobrym wyborem przy zaburzonej barierze lipidowej, lepiej sięgać po te łagodzące i kojące.  
• Pielęgnację warto urozmaicić o regenerujące maseczki do twarzy, np. w płacie lub kremie. Nie ma konieczności stosowania ich codziennie. Wystarczy robić to 1-2 razy w tygodniu, aby lepiej poprawić poziom nawilżenia i wzmocnić barierę hydrolipidową. Nie zaleca się jednak częstego używania maseczek z glinek, ponieważ mogą wysuszać skórę.  
• Unikanie czynników wysuszających i podrażniających. Nadmierne opalanie, zbyt częste wykonywanie peelingów, mocne tarcie skóry negatywnie wpływają na barierę hydrolipidową. Jeśli to możliwe, warto też unikać przebywania w bardzo suchych, klimatyzowanych pomieszczeniach.  
• Dbałość o dietę, nawodnienie i sen. Skóra potrzebuje pielęgnacji nie tylko na zewnątrz, ale również od wewnątrz. Jedzenie świeżych warzyw i owoców, zdrowych tłuszczów, picie minimum 2 litrów wody dziennie, wysypianie się i unikanie stresu to nawyki, które pomogą Ci wzmocnić barierę hydrolipidową.  

Ile odbudowuje się bariera hydrolipidowa? 

Zdrowa, nieuszkodzona skóra samodzielnie regeneruje się i odbudowuje barierę hydrolipidową co ok. 30 dni. Dlatego przyjmuje się, że działania wspierające jej odbudowę powinny trwać przynajmniej miesiąc. Zdarza się jednak, że proces może trwać nieco dłużej, jeśli skóra wyjściowo była w bardzo słabej kondycji.  

Podsumowanie 

Zaburzona bariera hydrolipidowa to niestety powszechny problem. Wymaga odpowiedniej pielęgnacji i dbania o skórę zarówno na zewnątrz, jak i od wewnątrz. Wiedza na temat tego, czym jest bariera hydrolipidowa, jakie spełnia funkcją i co ją osłabia, pomaga zaplanować odpowiednie działania i kroki pielęgnacyjne ukierunkowane na jej odbudowę. Warto też uzbroić się w cierpliwość, ponieważ regeneracja bariery hydrolipidowej to proces, który w większości przypadków powinien trwać co najmniej miesiąc. Zdecydowanie warto o to zadbać, bo prawidłowa bariera hydrolipidowa to zdrowa, młoda, promienna skóra.  

Źródła:

1. Wolski T., Kędzia B., Farmakoterapia skóry cz.2, Budowa i fizjologia skóry, http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2019/04/pf_2019_061-067.pdf [dostęp: 30.06.2024]
2. Wojnowska D., Chodorowska G., Juszkiewicz-Borowiec M., Sucha skóra – patogeneza, klinika i leczenie, https://www.termedia.pl/Dry-skin-pathogenesis-symptomatology-and-treatment,7,379,1,1.html [dostęp: 30.06.2024]
3. Rosso J., Zeichner J., Alexis A., Understanding the Epidermal Barrier in Healthy and Compromised Skin: Clinically Relevant Information for the Dermatology Practitioner, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5608132/ [dostęp: 30.06.2024]
4. What to Know About Your Skin Barrier and How to Protect It, https://www.healthline.com/health/skin-barrier [dostęp: 30.06.2024]