Probiotyk, prebiotyk, synbiotyk – czym się różnią i jaką pełnią rolę?

Choć ich nazwy brzmią podobnie, probiotyk, prebiotyk, synbiotyk to odmienne pojęcia. Czym są? Jakie kryteria muszą spełniać? W jakich sytuacjach po nie sięgać? Czy wpływają na skład mikroflory w jelitach? Tłumaczymy!

Probiotyki i prebiotyki co to?

Flora jelitowa w 90% składa się z tzw. dobrych bakterii. Niestety niewłaściwa dieta, stres, biegunka, antybiotykieterapia zaburzają te proporcje, co negatywnie wpływa na funkcjonowanie organizmu. Żeby odbudować mikrobiom i wspomóc pracę jelit, możesz sięgnąć po probiotyk oraz prebiotyk. Co kryje się pod tymi terminami?

Probiotyk definicja ISAPP

Według definicji International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics (ISAPP) probiotyki to żywe organizmy przynoszące korzyści zdrowotne u gospodarza (pod warunkiem podawania ich w odpowiednich ilościach). Zgodnie z tę klasyfikacją do probiotyków zaliczają się dobre bakterie (np. L. casei, L. casei, L. acidophilus, L. reuteri, B. animalis, B. breve) oraz drożdżaki (Saccharomyces boulardii).

Termin probiotyk pochodzi z greckiego słowa  pro bios, czyli dla życia. Pojęcie zostało użyte po raz pierwszy użyte w 1965 r. przez Daniela M. Lilly oraz Rosalie H. Stilwell w czasopiśmie Science. Autorzy określili probiotyki jako substancje wytwarzane przez mikroorganizmy pobudzające wzrost ludzi i zwierząt. W 1989 r. termin doprecyzował Roy Fuller. Wyjaśnił, że probiotyki to żywe bakterie dodawane do żywności. Stwierdził też, że mikroorganizmy korzystnie wpływają na funkcjonowanie układu pokarmowego gospodarza.

Aby drobnoustroje zostały zakwalifikowane jako probiotyki, muszą spełniać następujące kryteria:

• Rodzaj, gatunek oraz szczep mikroorganizmu powinien być opisany,
• Bezpieczeństwo stosowania musi zostać udokumentowane badaniami,
• Probiotyk musi posiadać badania potwierdzające korzystny wpływ na organizm gospodarza,
• Po poddaniu procesom przetwarzania probiotyki powinny zachowywać swoje właściwości.

Sprawdź produkty i suplementy na trawienie i układ pokarmowy.

Co to jest prebiotyk?

Pod pojęciem prebiotyk kryje się substancja pobudzająca aktywność oraz wzrost bakterii znajdujących się w okrężnicy. Prebiotyk stanowi pożywkę dla mikroorganizmów, a jego korzystny wpływ na zdrowie organizmu gospodarza powinien być udokumentowany badaniami. Prebiotyki w naturalnej postaci to niestrawione składniki żywności, np. pektyny, celuloza. Substancje mogą być również dostarczane sztucznie w celu podniesienia walorów odżywczych, jak np. inulina, laktuloza, fruktooligosacharydy.

Do podstawowych kryteriów, które powinny spełniać prebiotyki, należą:

• Obniżanie pH dostarczanej treści pokarmowej,
• Niepodleganie wchłanianiu ani hydrolizie,
• Pobudzanie rozwoju bakterii powstałych w wyniku fermentacji mlekowej,
• Ograniczenie wpływu szkodliwej mikroflory jelitowej.

Poznaj suplementy wspomagające trawienie.

Probiotyk a prebiotyk różnica

Probiotyki to żywe organizmy korzystnie wpływające na mikrobiom. Występują w pożywieniu, ale można je także suplementować, np. stosując kapsułki Probio Max Dr. Max. Stanowią przeciwwagę dla wirusów, grzybów oraz chorobotwórczych bakterii. Wspierają funkcjonowanie organizmu, m.in. wzmacniają odporność, poprawiają florę bakteryjną, chronią przed biegunkami lub zaparciami. Prebiotyki to składniki wspomagające rozwój probiotyków. Substancje nie są trawione przez enzymy endogenne, a po dotarciu do okrężnicy, podlegają fermentacji.

Co to jest synbiotyk?

Probiotyk i prebiotyk w jednym to inaczej synbiotyk. Zestawienie zapewnia najlepsze korzyści dla zdrowia. Pomaga w uzupełnieniu składu flory bakteryjnej, a jednocześnie dostarcza substancje wspierające mikrobiotę. Kombinacja pozwala na otrzymanie efektu synergii. Synbiotyk działa wielokierunkowo:

• Zmniejsza ilość niepożądanych metabolitów,
• Wspomaga namnażanie tzw. dobrych bakterii,
• Chroni przed zaparciami oraz biegunką,
• Dezaktywuje nitrozaminy o właściwościach kancerogennych,
• Zatrzymuje procesy gnilne w jelitach,
• Polepsza wchłanianie magnezu, wapnia oraz fosforu.

Sprawdź magnez w tabletkach.

Synbiotyk a probiotyk różnice

Probiotyki to żywe organizmy o dobroczynnym wpływie na zdrowie gospodarza. Składają się z pojedynczych szczepów bakterii, szczepów drożdży, kultur bakterii. Probiotyki występują w produktach spożywczych, m.in. jogurcie, kefirze, kiszonych warzywach. W okresach zwiększonego zapotrzebowania możesz dostarczać je również w formie suplementu, np. probiotyki w kapsułkach Dr. Max. Synbiotyki zawierają probiotyki i prebiotyki, dlatego charakteryzują się wyższą skutecznością. Pozytywnie wpływają na aktywność i rozwój drobnoustrojów znajdujących się w mikroflorze jelit.

Co jest lepsze prebiotyk, probiotyk czy synbiotyk?

Probiotyki poprawiają skład mikroflory jelit i przywracają równowagę mikrobioty. Poleca się je szczególnie w okresach osłabienia organizmu, np. przy antybiotykoterapii. Możesz stosować je również przy zatruciach pokarmowych oraz zaburzeniach układu pokarmowego. Probiotyki podaje się także wspomagająco w trakcie leczenie zakażenia bakterią Helicobacter pylori. Po prebiotyki powinny sięgać natomiast osoby, które często spożywają przetworzone i niezdrowe produkty. Prebiotyki najlepiej łączyć z probiotykami, np. tabletkami do ssania ProbioMaxik Dr. Max.

Probiotyk + prebiotyk jak stosować? Praktyczne wskazówki!

Przyjmując probiotyk, prebiotyk, synbiotyk, zapoznaj się z zaleceniami producenta. Poszczególne szczepy bakterii wymagają bowiem odpowiedniego przechowywania. Na co jeszcze powinieneś zwrócić uwagę? Poniżej garść praktycznych rad.

• Probiotyki przeznaczone do stosowania 1 raz dziennie najlepiej przyjmować wieczorem. Wówczas perystaltyka jelit staje się wolniejsza, a mikroorganizmy łatwiej łączą się z nabłonkiem jelit.
• Probiotyki suplementuj bezpośrednio przed lub w trakcie posiłku niski poziom pH żołądka może osłabiać dobre bakterie.
• Probiotyki, które przechowuje się w lodówce, spożywaj z chłodnymi napojami lub posiłkami. Mikroorganizmy są wrażliwe na zmienne temperatury, dlatego popicie ich ciepłą herbatą nie jest wskazane.
• Jeśli masz możliwość, wybieraj probiotyki zarejestrowane jako leki, a nie suplementy diety. W pierwszym przypadku producent musi przeprowadzić obowiązkowe badania. Inaczej lek nie zostanie wprowadzony na rynek.
• Stosuj probiotyki zawierające najlepiej przebadane i najpopularniejsze szczepy bakteryjne, takie jak: Lactobacillus rhamnosus GG (ATCC 53103), Lactobacillus reuteri DSM 17938, Lactobacillus plantarum.

Sprawdź witaminy i minerały.

Dbaj o mikrobiom dostarczaj probiotyki, prebiotyki, synbiotyki

Prawidłowa flora w jelitach pozytywnie wpływa na funkcjonowanie organizmu. Dobre bakterie i prebiotyki najlepiej dostarczać w formie pożywienia. W niektórych sytuacjach, np. podczas przyjmowania antybiotyków lub w trakcie biegunki, możesz wspomagać się gotowymi preparatami, m.in. kapsułkami Probio Femina Dr. Max. Wybierając leki lub suplementy diety, zwróć uwagę na ich skład oraz zalecenia producenta. Pamiętaj również o odpowiednim przechowywaniu.

Źródła:

1. ISAPP https://isappscience.org/for-scientists/resources/probiotics/ [dostęp 25.10.2022].
2. K. Mojka, Prebiotyki, probiotyki, synbiotyk charakterystyka i funkcje, w: Problemy Higieny i Epidemiologii 95/2014 (3).
3. K. Kulbaka, Probiotyki, prebiotyki, synbiotyki, postbiotyki. Trendy w suplementacji i kosmetologii; w: Aptekarz Polski, 179/2021.
4. D. Pérez-Conesa, P. López G, Abellán, Bioavailability of calcium, magnesium and phosphorus in rats fed probiotic, prebiotic and synbiotic powder follow-up infant formulas and their effect on physiological and nutritional parameters, w: Journal od Food Science 11//2006 (86).
5. T.A. Tompkins, I. Mainville, Y. Arcand, The impact of meals on a probiotic during transit through a model of the human upper gastrointestinal tract, w: Beneficial Microbes 12/2011.
6. D. M. Lilly, R. H. Stillwell, Probiotyki: czynniki sprzyjające wzrostowi wytwarzane przez mikroorganizmy; w : Science 2/1965 (147).