Odpieluchowanie – kiedy i jak odpieluchować dziecko?

Odpieluchowanie to ważny okres w życiu każdego dziecka i jego rodziców. W tym czasie może pojawić się wiele pytań, wątpliwości i obaw. Jeśli chcesz dobrze przygotować siebie i dziecko do pożegnania się z pieluszką, przeczytaj nasz artykuł. Dowiedz się, kiedy jest odpowiedni czas na odpieluchowanie i jak to zrobić krok po kroku.

Kiedy odpieluchować dziecko?

Odpieluchowanie to wyzwanie zarówno dla dziecka, jak i jego opiekunów. W podjęciu decyzji z pewnością nie pomaga natłok często sprzecznych informacji i porad płynących z najbliższego otoczenia. Jeśli przygotowujesz się do odpieluchowania swojego malucha, pamiętaj, że jest to proces przebiegający bardzo indywidualnie. Nie porównuj Waszego doświadczenia do historii przeczytanych w Internecie ani zasłyszanych od znajomych lub rodziny. Najważniejsze, aby wszystko przebiegało spokojnie oraz bezpiecznie, we własnym tempie, zgodnie z możliwościami i potrzebami Twojej pociechy.

Kiedy jest najlepszy czas na odpieluchowanie dziecka? Ciężko jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Przyjmuje się, że powinno mieć ono miejsce między 18. a 30. miesiącem życia. Jak widzisz, rozstrzał czasowy jest dość duży. Nie przejmuj się, jeśli inne dzieci mają ten etap już dawno za sobą, a Wy dopiero zaczynacie. Odpieluchowanie wymaga świadomości i pewnych umiejętności, które każde dziecko nabywa we własnym tempie. Najlepsze co możesz zrobić to uzbroić się w cierpliwość i spokój oraz obserwować malucha, wspierając go, ale bez przyśpieszania zmian na siłę.

Odpieluchowanie traktuj podobnie jak proces odstawiania od piersi. Szybkie, gwałtowne zmiany staną się wyłącznie źródłem niepotrzebnego stresu, zarówno dla Ciebie, jak i dla dziecka. Z dużym prawdopodobieństwem po drodze doświadczycie trudnych sytuacji. Jeśli oprócz odpieluchowania chcesz też lepiej przygotować się na zakończenie karmienia piersią, przeczytaj nasz artykuł i sprawdź jak odstawić dziecko od karmienia piersią.

Oznaki gotowości do odpieluchowania

Jak rozpoznać, czy dziecko jest gotowe do odpieluchowania? To jedno z głównych pytań, które zadają sobie rodzice. Niestety, na nie również nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Każdy maluch może w nieco inny sposób sygnalizować swoją gotowość. W okolicach 18. miesiąca życia musisz być wyczulonym na pewne zachowania i sygnały, które mogą świadczyć o tym, że nadszedł czas na zmiany. Na co zwrócić uwagę poza umiejętnością samodzielnego siedzenia, wstawania i chodzenia?

• Zainteresowanie tym, co pozostali domownicy robią w łazience, podglądanie dorosłych,
• Sygnalizowanie momentu, w którym maluch się załatwia poprzez zmianę mimiki twarzy, dotykanie pieluszki, werbalne lub niewerbalne prośby o jej zmianę,
• Szukanie ustronnego miejsca, wychodzenie do innego pokoju przed załatwieniem się, mimo noszenia pieluchy.

Jeśli zaobserwujesz powyższe zachowania u swojego malucha, potraktuj to jako wskazówkę i znak, że warto zacząć odpieluchowanie. Pamiętaj jednocześnie, że cały proces może trwać kilka tygodni, a nawet miesięcy. Nie zniechęcaj się i nie stresuj, jeśli po drodze nie wszystko pójdzie po Twojej myśli. Gotowość do odpieluchowania to jedno, a nauka załatwiania się na nocniku i codziennego funkcjonowania bez pieluszki to zupełnie osobna kwestia.

Jak zacząć odpieluchowanie?

Gdy zauważysz już sygnały ze strony dziecka świadczące o jego gotowości do pożegnania z pieluszką, stopniowo rozpoczynaj proces odpieluchowania. Jak to zrobić?

• Zacznij od zakupienia nocnika i zaznajomienia dziecka z nowym przedmiotem. Dobrym pomysłem są również wspólne zakupy i zaangażowanie pociechy w wybieranie koloru lub kształtu. W domu zachęcaj malucha do siadania na nocnik (początkowo w ubraniach) oraz do zabawy w jego pobliżu, dotykania czy przenoszenia z miejsca na miejsce,
• Oprócz nocnika zaopatrz się również inne produkty do higieny dziecka ułatwiające Ci proces odpieluchowywania. Pamiętaj, że może on trwać dość długo, dlatego wciąż potrzebne będą Wam delikatne dla skóry płyny do kąpieli dla dzieci, pieluchy dla dzieci, maści i kremy na odparzenia oraz pudry i zasypki dla dzieci. Dzięki nim odparzenia pieluszkowe nie będą Waszym zmartwieniem,
• Przydadzą się również wkłady na nocnik. Powinny być miękkie, gładkie i przyjemne w dotyku. Produkty ułatwiają utrzymanie higieny i czystości. Mogą być to wkłady wyprodukowane z bezpiecznego silikonu np. wkład składany silikonowy na nocnik szary Potette Plus. Jeśli często podróżujecie, może przydać się również mniejszy nocnik turystyczny i wkłady jednorazowe do nocnika turystycznego Potette Plus, dzięki którym nie będziecie musieli przerywać procesu i nauki korzystania z nocnika nawet w czasie wyjazdu, 
• Razem z nocnikiem możesz kupić nakładkę na toaletę oraz podnóżek. Przydadzą się one nie tylko na czas odpieluchowania, ale również później, dla starszych dzieci. Często dostępne są razem w zestawach np. nocnik dla dziecka i nakładka na toaletę miętowo-biały 2w1 Potette Plus, 
• Podkłady higieniczne to kolejny przydatny produkt. Przyda się zwłaszcza w późniejszych etapach odpieluchowania, kiedy będziesz pozwalać dziecku chodzić, bawić się i spać bez pieluszki. Możesz stosować je podczas zabawy na macie lub nakładając na materac podczas pierwszych bezpieluszkowych nocy. Powinny być wykonane z bezpiecznego, delikatnego dla skóry materiału, ale jednocześnie chłonnego. Wypróbuj np. podkład jednorazowy Sensitive, podkłady 60 x 90cm Bella Baby Happy, podkłady higieniczne, jednorazowe, 90 cm x 60 cm Canpol.

Jak zacząć odpieluchowanie?

Gdy zauważysz już sygnały ze strony dziecka świadczące o jego gotowości do pożegnania z pieluszką, stopniowo rozpoczynaj proces odpieluchowania. Jak to zrobić?

• Zacznij od zakupienia nocnika i zaznajomienia dziecka z nowym przedmiotem. Dobrym pomysłem są również wspólne zakupy i zaangażowanie pociechy w wybieranie koloru lub kształtu. W domu zachęcaj malucha do siadania na nocnik (początkowo w ubraniach) oraz do zabawy w jego pobliżu, dotykania czy przenoszenia z miejsca na miejsce,
• Oprócz nocnika zaopatrz się również inne produkty do higieny dziecka ułatwiające Ci proces odpieluchowywania. Pamiętaj, że może on trwać dość długo, dlatego wciąż potrzebne będą Wam delikatne dla skóry płyny do kąpieli dla dzieci, pieluchy dla dzieci, maści i kremy na odparzenia oraz pudry i zasypki dla dzieci. Dzięki nim odparzenia pieluszkowe nie będą Waszym zmartwieniem,
• Przydadzą się również wkłady na nocnik. Powinny być miękkie, gładkie i przyjemne w dotyku. Produkty ułatwiają utrzymanie higieny i czystości. Mogą być to wkłady wyprodukowane z bezpiecznego silikonu np. wkład składany silikonowy na nocnik szary Potette Plus. Jeśli często podróżujecie, może przydać się również mniejszy nocnik turystyczny i wkłady jednorazowe do nocnika turystycznego Potette Plus, dzięki którym nie będziecie musieli przerywać procesu i nauki korzystania z nocnika nawet w czasie wyjazdu, 
• Razem z nocnikiem możesz kupić nakładkę na toaletę oraz podnóżek. Przydadzą się one nie tylko na czas odpieluchowania, ale również później, dla starszych dzieci. Często dostępne są razem w zestawach np. nocnik dla dziecka i nakładka na toaletę miętowo-biały 2w1 Potette Plus, 
• Podkłady higieniczne to kolejny przydatny produkt. Przyda się zwłaszcza w późniejszych etapach odpieluchowania, kiedy będziesz pozwalać dziecku chodzić, bawić się i spać bez pieluszki. Możesz stosować je podczas zabawy na macie lub nakładając na materac podczas pierwszych bezpieluszkowych nocy. Powinny być wykonane z bezpiecznego, delikatnego dla skóry materiału, ale jednocześnie chłonnego. Wypróbuj np. podkład jednorazowy Sensitive, podkłady 60 x 90cm Bella Baby Happy, podkłady higieniczne, jednorazowe, 90 cm x 60 cm Canpol.

Odpieluchowanie krok po kroku

Gdy masz już wszystkie potrzebne akcesoria i dziecko w pełni zaznajomiło się z nocnikiem, czas na rozpoczęcie właściwego procesu odpieluchowania. Pamiętaj, że nie ma jednej poprawnej odpowiedzi na to, jak powinno ono przebiegać. Wszelkie instrukcje traktuj jako wskazówkę, dopasowując podejmowane działania do umiejętności, potrzeb i możliwości Twojego dziecka. Zapewnij maluszkowi  tyle czasu, ile potrzebuje. Jak odpieluchować dziecko krok po kroku?

• Krok 1.Gdy obecność nocnika w pokoju dziecka lub łazience będzie dla malucha całkowicie normalna, zachęcaj do siadania na nocnik gołą pupą. Najlepiej robić to przy okazji zmiany pieluszki lub przed albo po kąpieli. Nie zmuszaj do niczego dziecka i nie przytrzymuj dłużej na nocniku, jeśli wyraźnie pokazuje, że chce wstać. Może to wywołać zupełnie odwrotny efekt, wzbudzić stres i niepokój, co zdecydowanie przedłuży proces odpieluchowywania i zaburzy poczucie bezpieczeństwa,
• Krok 2.Kiedy siedzenie na nocniku nie będzie dla dziecka żadnym problemem, wprowadź zachowania, które będą się kojarzyły z załatwianiem. Jeśli zauważysz, że maluch sygnalizuje swoją potrzebę, tuż przed lub po zmianie pieluszki, pozwól mu usiąść na nocnik,
• Krok 3.Pozwól dziecku na chodzenie bez pieluchy. Na początku wystarczy kilka, kilkanaście minut. Stopniowo wydłużaj ten czas. W pierwszych etapach rób to wyłącznie w zaciszu domowym. Kiedy zauważysz, że dziecko wytrzymuje bez pieluszki 2-3 godziny, samodzielnie siada na nocnik i wie, do czego służy, możesz zdejmować pieluszkę również na krótkie wyjścia i spacery oraz na noc.

Ile trwa odpieluchowanie?

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. U niektórych dzieci proces trwa krótko, ok. 2-3 tygodni, inne mogą potrzebować nawet kilku miesięcy. Zdecydowanie lepiej, aby odpieluchowanie trwało dłużej i odbywało się w indywidualnym tempie. Zbyt szybkie zmiany generują stres, zaburzają poczucie bezpieczeństwa, a w przyszłości powodują problemy, takie jak np. nietrzymanie moczu.

Podsumowanie

Odpieluchowanie to jedno z największych wyzwań, zarówno dla rodziców, jak i dziecka. Jest to proces, który przebiega bardzo indywidualnie, a wszelkie zalecenia i informacje najlepiej traktować wyłącznie jako podpowiedź. Ponieważ może być to duża zmiana dla dziecka, lepiej, aby odpieluchowanie zachodziło powoli. Pośpiech niepotrzebnie stresuje malucha i dodatkowo wydłużać naukę samodzielnego załatwiania.