Odparzenia pieluszkowe u niemowlaka – jak leczyć i zapobiegać?

Odparzenia pieluszkowe to schorzenie skórne powodujące dyskomfort maluchów i prowadzące do frustracji opiekunów. W artykule postaramy się zgłębić ten problem i przedstawić Ci skuteczne metody leczenia oraz zapobiegania zmianom skórnym. Dowiesz się też, dlaczego dochodzi do ich powstawania oraz jakie czynniki przyczyniają się do nasilenia dolegliwości. Zdradzimy również, jak zadbać o ciało dziecka, aby uniknąć odparzeń.

Odparzenia pieluszkowe – przyczyny

Odparzenia pieluszkowe u niemowląt to zmiany skórne, których źródłem są zarówno czynniki zewnętrzne, jak i specyficzna budowa skóry maluszka. Ciało niemowlaka i osoby dorosłej różni się nie tylko pod względem wielkości, ale także budowy i funkcji, dlatego musisz otaczać ją szczególną troską i ochroną.

• Przede wszystkim skóra niemowlaka jest cieńsza, przez co bardziej podatna na urazy i drażniące czynniki zewnętrzne,
• Kolejną różnicą jest mniejszailość aktywnych gruczołów łojowych i potowych, co wpływa na zdolność do utrzymania odpowiedniej wilgotności,
• Skóra maluszka jest również wrażliwsza na działanie promieni słonecznych. W związku z tym kluczowym aspektem pielęgnacji jest stosowanie odpowiedniej ochrony przeciwsłonecznej zapewniającej ochronę przed szkodliwym promieniowaniem UV.

Przyczyny odparzeń na pupie i w okolicach intymnych to skutek kilku czynników, między innymi wilgoci, tarcia i kontaktu z substancjami drażniącymi. Długotrwałe utrzymywanie wilgoci pod szczelnie przylegającą pieluszką sprzyja rozwojowi drobnoustrojów prowadzących do stanów zapalnych. Ruchy skóry w kontakcie z pieluchą powodują tarcie osłabiające warstwę ochronną i powodujące różnego rodzaju urazy. Substancje drażniące obecne w moczu i kale nasilają reakcje zapalne. Jest to duży problem zwłaszcza w przypadku dzieci raczkujących i próbujących stawiać pierwsze, nieporadne kroki.

Wśród przyczyn odparzeń należy również uwzględnić kwestie osobnicze, takie jak alergie, infekcje lub inne choroby przyczyniające się do nasilenia objawów. Są to między innymi:

• Infekcje skóry i zakażenie skóry, np. bakteryjne zapalenie skóry czy opryszczka, osłabiające naturalną barierę ochronną skóry,
• Alergia na składniki pokarmowe lub alergia kontaktowa, np. na substancje znajdujące się w pieluszkach lub preparatach pielęgnacyjnych,
• Choroby przewlekłe, takie jak atopowe zapalenie skóry, łuszczyca czy niedobory immunologiczne,
• Częste lub uporczywe biegunki,
• Stosowanie niektórych leków, które mogą zakłócać naturalną równowagę flory bakteryjnej skóry i zwiększać ryzyko infekcji skórnych oraz odparzeń pieluszkowych.

Skóra niemowlaka, choć delikatna, szybko i skutecznie się regeneruje, dzięki czemu nawet drobne urazy czy odparzenia goją się bez większych komplikacji. Ogromnym wsparciem jest troskliwa pielęgnacja, z użyciem odpowiednich i bezpiecznych kosmetyków dla niemowląt. Pamiętaj, że każde niemowlę jest inne, a jego skóra może różnić się pod względem wrażliwości na czynniki zewnętrzne. Dlatego staraj się o empatyczne podejście i dostosowanie strategii pielęgnacyjnych do indywidualnych potrzeb maluszka.

Jak wygląda odparzenie pieluszkowe?

Odparzenie pieluszkowe to stan zapalny skóry występujący w okolicy pupy, odbytu, pachwin i części intymnych. Objawy odparzenia pieluszkowego u dzieci mogą się różnić, ale zazwyczaj obejmują:

• Zaczerwienienie skóry,
• Wrażliwość na dotyk,
• Podrażnienie,
• Wysypkę w postaci małych krostek lub grudek w stanie rozproszonym, lub skupionym w jednym obszarze,
• Obrzęk lub opuchnięcie,
• Ból i dyskomfort.

Nasilenie objawów odparzenia pieluszkowego przebiega od łagodnego zaczerwienienia do cięższych przypadków obejmujących rozległe obszary skóry. Zignorowanie pierwszych symptomów odparzenia może przeobrazić się w pieluszkowe zapalenie skóry, czyli infekcję bakteryjną lub grzybiczą, która manifestuje się:

• Łuszczeniem,
• Występowaniem pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym,
• Podwyższoną temperaturą ciała.

Jak wyleczyć odparzenia pieluszkowe?

Kiedy na delikatnej skórze Twojego dziecka pojawi się odparzenie pieluszkowe, nie ma powodu do paniki, ponieważ istnieją skuteczne sposoby leczenia, które pomogą pozbyć się dokuczliwego problemu. Wcześnie wykryte zmiany możesz w pełni wyeliminować domowymi sposobami. W tym celu użyj ogólnodostępnych preparatów pielęgnacyjnych w postaci kremów i balsamów dla dzieci oraz maści na odparzenia. Pamiętaj jednak, że jest to proces, który wymaga troski, uwagi i regularności.

• Podczas poszukiwania skutecznych receptur sprawdzaj, czy formuły kosmetyków zawierają tlenek cynku, alantoina, lanolina i dekspantenol,
• Tlenek cynku działa niczym bariera ochronna, natomiast alantoina ma właściwości łagodzące, przyspiesza gojenie skóry i pomaga zmniejszyć podrażnienia,
• Lanolina to naturalny emolient – nawilża skórę i tworzy na niej delikatny płaszczyk ochronny,
• Z kolei dekspantenol, znany również jako prowitamina B5, nawilża, łagodzi podrażnienia i wspomaga regenerację skóry.
• Wybierając produkty pielęgnacyjne, zwracaj uwagę na ich skład. Sięgaj po preparaty o jak najmniejszej liczbie składników chemicznych. Aby nie zaostrzać objawów, unikaj produktów zawierających potencjalnie drażniące substancje, takie jak sztuczne barwniki, alkohol czy silne perfumy.

Jakie preparaty sprawdzą się na odparzenia pieluszkowe?

• Kojący krem na odparzenia dla dzieci i niemowląt SO’BiO étic z oliwą z oliwek i prebiotykami pochodzenia naturalnego łagodzi podrażnienia w obszarze okołopieluszkowym,
• Krem barierowy Sudocrem Expert zawierający bogactwo cennych substancji wspomagających leczenie zmian skórnych, takich jak tlenek cynku, wosk pszczeli, lanolina oraz płynna parafina. Zmniejsza dyskomfort spowodowany odparzeniem skóry, redukuje zaczerwienienie i łagodzi podrażnienia,
• Maść kosmetyczna dla dorosłych, dzieci i niemowląt Linoderm plus z alantoiną o działaniu silnie natłuszczającym i kojącym. Zawiera alantoinę, witaminę F i witaminę E.

Działanie zapobiegające odparzeniom mają natomiast takie produkty, jak:

• Maść ochronna Bepanthen Baby, która tworzy na pupie warstwę ochronną zapewniającą optymalne nawilżenie skóry. Dzięki zawartości panthenolu wspomaga procesy regeneracyjne, łagodzi ból i dogłębnie nawilża,
• Maść pod pieluszkę Derma Eco Baby do stosowania od 1. dnia życia. W recepturze preparatu umieszczono między innymi wyciąg z aloesu, olej rycynowy i olej z pestek moreli, olej kokosowy i masło shea.

Jeśli objawy odparzenia pieluszkowego nie ustępują, są nasilone lub powiązane z infekcją, skonsultuj się z lekarzem. Specjalista zaleci dodatkowe środki lecznicze, które przyspieszą gojenie się skóry i powstrzymają rozwój poważniejszych schorzeń. Wśród preparatów zalecanych w terapii przewlekłych i opornych na podstawową pielęgnację odparzeń pieluszkowych, wymienia się między innymi:

• Leki przeciwgrzybiczne, w tym np. klotrimazol,
• Inhibitory kalcyneuryny,
• Niesteroidowe leki przeciwzapalne,
• Leki antyhistaminowe.

Lekarz udzieli również wskazówek dotyczących specjalnej pielęgnacji skóry, właściwej higieny, używania określonych produktów czy unikania czynników mogących pogorszyć stan skóry.

Domowe sposoby na odparzenia pieluszkowe

Kiedy maluszek cierpi z powodu odparzeń pieluszkowych, naturalnie pragniemy znaleźć najlepsze rozwiązanie, które przyniesie mu ulgę. Oprócz specjalistycznych preparatów dostępnych w aptekach pomoc znajdziesz również we własnej kuchni lub łazience. Żeby zadbać o zdrowie i komfort malucha, wypróbuj sprawdzone metody stanowiące wsparcie dla preparatów aptecznych. Jakie domowe sposoby na odparzenia pieluszkowe pomogą niemowlęciu?

• Zastosowanie kompresów nasączonych naparem z rumianku lub kąpiel w ciepłej wodzie z dodatkiem rumianku,
• Naturalne oleje, takie jak olej kokosowy, migdałowy lub oliwa z oliwek działają kojąco i nawilżająco na skórę. Nałóż niewielką ilość oleju na dotknięte zmianami miejsca na skórze i pozostaw na kilka minut przed założeniem czystej pieluszki. Możesz również wykorzystać gotowe oliwki dla dzieci, pamiętając, by miały bezpieczny skład, wolny od substancji drażniących,
• Kąpiel w letniej wodzie z dodatkiem odrobiny mleka wycisza skórę i łagodzi stan zapalny,
• Skrobia ziemniaczana lub gotowe pudry dla niemowląt wchłoną nadmiar wilgoci i przedłużą suchość skóry. Pamiętaj, by używać ich z umiarem, ponieważ mogą utrudniać swobodny przepływ powietrza,
• Kąpiel w płatkach owsianych lub krochmalu skutecznie nawilży naskórek i zminimalizuje dolegliwości bólowe.

Odparzenia pieluszkowe – jak zapobiegać?

Ważnym aspektem w przypadku odparzeń pieluszkowych jest troska i empatia, które powinny towarzyszyć pielęgnacji delikatnej skóry niemowlęcia. Pamiętaj, że odparzenia sprawiają, że maluszek czuje się nieswojo.  Stanowią również źródło ogromnego dyskomfortu, dlatego poświęć czas na zapewnienie dziecku ulgi i wsparcia.

Jak zapobiegać odparzeniom?

• Po pierwsze regularnie zmieniaj pieluszki, aby uniknąć długotrwałego kontaktu z moczem i kałem,
• Zadbaj również dokładne oczyszczenie skóry podczas każdej zmiany pieluszki. Po umyciu delikatnie osusz skórę miękkim ręcznikiem, unikając pocierania,
• Wybieraj pieluchy wykonane z miękkich, przewiewnych materiałów, które pozwalają skórze oddychać. Unikaj zbyt ciasnego dopasowania pieluchy, ponieważ może to doprowadzić do zatrzymywania wilgoci i podrażnień skóry,
• Wreszcie, daj skórze dziecka czas na odpoczynek. Regularnie pozwalaj mu na krótkie okresy bez pieluszki, aby skóra mogła swobodnie oddychać i odpocząć od wilgoci.

Podczas pielęgnacji pieluszkowej strefy, zachowuj delikatność i cierpliwość. Rozmawiaj z dzieckiem, śpiewaj mu lub opowiadaj bajki, aby odwrócić uwagę od ewentualnego dyskomfortu. Dbaj również o bezpieczne otoczenie, w którym maluszek będzie czuł się swobodnie, a Ty będziesz miała łatwy dostęp do potrzebnych akcesoriów. To drobne gesty troski mogą sprawić, że proces pielęgnacji stanie się dla Was przyjemnym i zbliżającym momentem.

Zobacz zestaw do przewijania niemowląt Mustela

Podsumowanie

Odparzenia pieluszkowe stanowią powszechny problemem u niemowląt. Na szczęście istnieją skuteczne sposoby zarówno na ich zapobieganie, jak i leczenie. Regularna zmiana pieluszek, dokładne czyszczenie skóry, stosowanie barier ochronnych (takich jak kremy z tlenkiem cynku) oraz monitorowanie skóry dziecka są kluczowe dla zdrowia skóry. W przypadku wystąpienia odparzeń pieluszkowych istnieje wiele dostępnych opcji leczenia, takich jak maści ochronne i kremy łagodzące podrażnienia. Dostosuj te metody do potrzeb dziecka i konsultuj się z lekarzem w przypadku trudności lub nasilenia objawów.

Źródła:

1. R. W. Berg, Etiology and pathophysiology of diaper dermatitis, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3152829/ [dostęp 18.05.2023 r.]
2. A. Rahma, M. E. Lane, Skin Barrier Function in Infants: Update and Outlook, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35214165/ [dostęp 18.05.2023 r.]
3. R. Adam, Skin care of the diaper area, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18789081/ [dostęp 18.05.2023 r.]