Cykl miesiączkowy – ile dni trwa i jak go obliczyć? Fazy cyklu miesiączkowego

Cykl miesiączkowy to nieodłączna część życia każdej kobiety. Zastanawiałaś się kiedyś, ile zmian zachodzi w Twoim organizmie podczas każdego dnia cyklu, dlaczego czasem doświadczasz spadku energii, motywacji, zaburzeń nastroju, a w inne dni czujesz, że możesz zdobywać świat? Przeczytaj nasz artykuł, w którym szczegółowo omawiamy cykl miesiączkowy.  

Co to jest cykl miesiączkowy? 

Cykl miesiączkowy to proces zachodzący u kobiet w okresie rozrodczym. Jego biologicznym celem jest przygotowanie organizmu do potencjalnej ciąży. Mimo że jest to proces fizjologiczny dotyczący każdej kobiety, wiele z nas nie do końca rozumie, jak powinien wyglądać prawidłowy cykl, kiedy możemy mówić o jego zaburzeniach oraz co dzieje się w naszym organizmie w trakcie poszczególnych faz. Prawidłowy cykl miesiączkowy to oznaka zdrowia, dlatego warto dobrze go zrozumieć bez względu na to, czy planujesz ciąże.  

Ile trwa cykl miesiączkowy? 

Przyjmuje się, że cykl miesiączkowy trwa 28 dni. Rozpoczyna się pierwszym dniem krwawienia miesiączkowego, a kończy tuż przed kolejną miesiączką. Oczywiście Twój cykl nie musi trwać równo 28 dni. Cykle trwające od 21 do 35 dni są uznawane za prawidłowe i w większości przypadków nie wymagają żadnej interwencji. Jeśli jednak masz krótsze lub dłuższe cykle, skonsultuj się z lekarzem. Pamiętaj, że długość trwania cyklu nie jest jedynym, na co powinnyśmy zwracać uwagę. Liczy się również regularność, czas trwania oraz obfitość miesiączki i Twoje samopoczucie. 

Cykl miesiączkowy – fazy 

Cykl miesiączkowy dzieli się na 2 główne fazy, których stałymi elementami są owulacja i krwawienie miesiączkowe      

• Faza I (folikularna). Trwa od 1. do 14. dnia cyklu. Jej nazwa pochodzi od hormonu FSH, czyli folikulotropiny, najważniejszego hormonu produkowanego w tej fazie. Stymuluje rozwój pęcherzyków jajnikowych, w których znajdują się komórki jajowe. Stopniowo wzrasta też poziom estrogenów wpływających na śluzówkę macicy, a także na kondycję włosów i skóry oraz nastrój. 
• Owulacja. Uwolnienie komórki jajowej z pęcherzyka kończy fazę folikularną. Wzrost poziomu hormonu LH (luteinizującego) odpowiada za pęknięcie pęcherzyka i transport komórki jajowej do jajowodu, gdzie może dojść do  zapłodnienia. Jeśli tak się nie stanie, komórka jajowa obumiera. Poziom estrogenów i FSH utrzymywane są na wysokim poziomie. Przy 28-dniowych cyklach owulacja pojawia się najczęściej w okolicach 14. dnia cyklu. Jeśli planujesz ciążę, jest to najlepszy czas na starania o dziecko.  
• Faza II (lutealna). Pęknięty pęcherzyk jajnikowy przekształca się w ciałko żółte i produkuje hormony – progesteron i estrogeny, które przygotowują macicę do zagnieżdżenia zarodka. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, ciałko żółte obumiera, poziom hormonów spada i pojawia się kolejne krwawienie menstruacyjne. W przypadku zajścia w ciążę cykl menstruacyjny zostanie wstrzymany. 
• Miesiączka. Krwawienie menstruacyjne pojawia się wtedy, jeśli w poprzednim cyklu nie doszło do zapłodnienia komórki jajowej. Pierwszy dzień miesiączki wyznacza początek nowego cyklu. Krwawienie trwa zazwyczaj 3-5 dni, estrogeny i progesteron utrzymują się na niskim poziomie, a błona śluzowa wyściełająca macicę ulega złuszczeniu.  

Jak liczyć cykl miesiączkowy? 

Liczenie cyklu miesiączkowego zacznij od pierwszego dnia krwawienia menstruacyjnego. Ostatni dzień przed kolejną miesiączką to ostatni dzień cyklu. Zatem ilość dni od pierwszego dnia miesiączki do dnia przed kolejną miesiączką określa długość Twojego cyklu. Warto, abyś wykonała te obliczenia minimum w 2-3 kolejnych cyklach, aby je porównać.  

Cykl miesiączkowy – dzień po dniu 

Podczas cyklu dochodzi do wielu zmian w gospodarce hormonalnej. Hormony w bardzo dużym stopniu sterują naszym samopoczuciem, dlatego nic dziwnego, że w różnych fazach i dniach cyklu możemy czuć się nieco inaczej. Zobacz, jak wygląda cykl miesiączkowy dzień po dniu. Pamiętaj jednak, że nic nie zastąpi samoobserwacji i każda kobieta doświadcza swojego cyklu w nieco inny sposób.  

• Dzień 1. Pierwszy dzień miesiączki, hormony są na niskim poziomie. Możliwe jest obniżenie nastroju, drażliwość, senność, bóle podbrzusza, pleców i dolegliwości jelitowe. Jeśli możesz, zadbaj o odpoczynek i regenerację. Zawczasu zaopatrz się we wszystkie niezbędne akcesoria higieniczne, takie jak tampony, podpaski, kubeczki menstruacyjne, abyś nie musiała martwić się tym, kiedy krwawienie już się pojawi. Sprawdź o.b. Extra Protect Normal tampony oraz Always Ultra Platinum Normal Podpaski ze skrzydełkami. Szukasz produktów ekologicznych? Sprawdź GENTLE DAY Eco Fair-Ir Anion ekologiczne podpaski anionowe na noc z paskiem anionowym. 
• Dzień 2-5. Kolejne dni krwawienia menstruacyjnego. Objawy miesiączkowe ulegają złagodzeniu, stopniowo poprawia się samopoczucie, możesz zaobserwować też wzrost libido. Podczas miesiączki nie zapominaj o prawidłowej higienie. Przydadzą Ci się płyny do higieny intymnej  np. Natural Body Dr.Max, żel do higieny intymnej z aloesem i kwasem mlekowym lub Femtime Intimate Wash Sensitive Dr.Max, żel do higieny intymnej. Podczas podróży lub dłuższego pobytu poza domem pomocne będą chusteczki do higieny intymnej. 
• Dzień 6-7.  Poziom estrogenów zaczyna wzrastać, co wpływa pozytywnie na nastrój, wygląd, stan cery, włosów i paznokci. 
• Dzień 8-13. Hormony utrzymują się na wyższym poziomie, możesz czuć się pełna energii i motywacji do działania.  
• Dzień 14-16. Te dni to okres największej płodności ze względu na owulację. Możesz odczuwać zwiększone libido oraz potrzebę bliskości i czułości. Owulacji towarzyszy pojawienie się większej ilości lepkiego śluzu z pochwy, czasem odczuwalny jest również niewielki ból jajników.  
• Dzień 17-23. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, poziom hormonów zaczyna się obniżać. Możesz czuć niewielkie osłabienie, wahania nastroju.  
• Dzień 24-28. Ostatnie dni przed kolejną miesiączką mogą być związane z PMS-em, któremu często towarzyszy rozdrażnienie, obrzmienie piersi, problemy skórne, wzmożony apetyt i ochota na słodkie przysmaki.  

Podsumowanie 

Cykl menstruacyjny z fizjologicznego punktu widzenia ma za zadanie przygotować organizm kobiety do ciąży. Warto poznać swój cykl i wiedzieć, co dzieje się w jego poszczególnych fazach bez względu na to, czy planujesz powiększenie rodziny. Prawidłowy cykl to jedna z cech zdrowo funkcjonującego organizmu, a dzięki jego świadomej obserwacji łatwiej będzie Ci zauważyć ewentualne problemy i szybko podjąć niezbędne działania.

Źródła:

1. Thiyagarajan D.,  Basit H., Jeanmonod R., Physiology, Menstrual Cycle. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK500020/ [dostęp: 05.05.2024]
2. Ecochard R., Bouchard T., Leiva R., Characterization of hormonal profiles during the luteal phase in regularly menstruating women. https://www.fertstert.org/article/S0015-0282(17)30369-2/fulltext [dostęp: 05.05.2024] 
3. Konturek S., Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny Wydanie II, Elsevier Urban & Partner, Wrocław, 2013