Przebarwienia pozapalne – czym są i jak się ich pozbyć?

Przebarwienia pozapalne to zmiany pigmentacyjne skóry pojawiające się wskutek stanu zapalnego, na przykład trądziku lub innych chorób dermatologicznych. Mają ścisły związek z niewłaściwym rozmieszczeniem melaniny. Poznaj potencjalne przyczyny przebarwień pozapalnych oraz metody redukcji zmian barwnikowych. 

Przebarwienia pozapalne – jak wyglądają? 

Przebarwienia pozapalne to jeden z rodzajów zmian pigmentacyjnych. Toczący się w skórze proces zapalny może prowadzić do miejscowego pobudzania pracy melanocytów produkujących melaninę, czyli naturalnego barwnika skóry. W efekcie tych zmian pojawia się nierównomierny koloryt skóry. Przebarwienia pozapalne przybierają postać ciemnych plam, które mogą być widoczne nawet do kilku miesięcy po ustąpieniu stanu zapalnego, co uzależnione jest od karnacji, ogólnej kondycji skóry oraz czasu trwania zapalenia. Ekspozycja na promienie słoneczne może dodatkowo pogłębić zmiany pigmentacyjne, przez co staną się ciemniejsze i jeszcze bardziej widoczne. 

Przebarwienia pozapalne – przyczyny 

Skądię biorą przebarwienia pozapalne? Jak sama nazwa wskazuje, jest to bezpośrednie następstwo stanu zapalnego. Wyraźnie ciemniejsze pozapalne przebarwienia na twarzy i innych obszarach ciała są zazwyczaj „pamiątką” po przebytych chorobach dermatologicznych, takich jak trądzik, łuszczyca, atopowe zapalenie skóry czy liszaj płaski. Wśród przyczyn przebarwień pozapalnych wymienia się również: 

• Mechaniczne uszkodzenia skóry, np. wskutek powikłań po zabiegach kosmetologicznych, 
• Alergie skórne wskutek kontaktu z substancjami uczulającymi znajdującymi się w kosmetykach lub detergentach, 
• Oparzenia lub odmrożenia skóry, 
• Przyjmowanie niektórych leków, w tym antydepresantów czy leków przeciwgrzybiczych. 

Przebarwienia pozapalne powstające w wyniku działania wymienionych wyżej czynników w połączeniu z ekspozycją na promieniowanie UV mogą skutkować zwiększoną aktywnością melanocytów, co z kolei powoduje nadmierną produkcję melaniny i pogłębianie zmian pigmentacyjnych. Co więcej, promieniowanie UV nierzadko wywołuje uszkodzenia skóry, nasila stany zapalne i zwiększa ryzyko wystąpienia przebarwień. Można więc powiedzieć, że przebarwienia pozapalne i słońce to system naczyń połączonych, które wzajemnie na siebie oddziałują. 

Sprawdź, czym są przebarwienia hormonalne. 

Przebarwienia pozapalne – leczenie 

Skuteczność terapii mającej na celu redukcję przebarwień pozapalnych uwarunkowana jest rozmiarem zmian, ich umiejscowieniem (naskórek lub skóra właściwa), a także indywidualnymi cechami skóry. 

• W większości przypadków stosuje się takie same środki zaradcze, jak przy innych rodzajach przebarwień posłonecznych, a więc odpowiednią pielęgnację oraz profesjonalne zabiegi kosmetyczne. 
• Jeśli zmiany są rozległe, konieczne może być wsparcie farmakologiczne, dlatego uporczywe i głębokie plamy pozapalne należy skonsultować z dermatologiem, który wskaże najbardziej efektywną formę terapii. 
• W leczeniu przebarwień pozapalnych wykorzystuje się zazwyczaj leki miejscowe z zawartością kwasu azelainowego działającego przeciwzapalnie, antyoksydacyjnie i złuszczająco, a także hamująco na nadaktywność melanocytów. 

Przebarwienia pozapalne – jak usunąć? 

Usuwanie przebarwień pozapalnych może być procesem trwającym nawet kilka miesięcy, dlatego potrzebna jest cierpliwość i systematyczność. Kluczowe znaczenie ma codzienna pielęgnacja preparatami, które przyspieszają regenerację naskórka, odbudowują jego warstwę hydrolipidową, dogłębnie nawilżają i chronią przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych. Co warto włączyć do rutyny pielęgnacyjnej? 

• Kremy na przebarwienia – przyspieszą odnowę komórek, rozjaśnią plamy barwnikowe i zapobiegną akumulacji pigmentu w naskórku. W składzie preparatów na przebarwienia szukaj składników aktywnych o działaniu wybielającym i rozświetlającym, między innymi niacynamidu, arbutyny, witaminy C, kwasów owocowych, substancji łagodzących i przeciwzapalnych (panthenolu, ceramidów, alantoiny) oraz uelastyczniających naskórek (witamina E). 
• Zioła likwidujące przebarwienia – przykłady roślin, które mogą pomóc w redukcji plam pigmentacyjnych to: rumianek, skrzyp polny, jarzębina i pietruszka. Planując wdrożenie ziół do terapii zmniejszającej przebarwienia, należy wziąć pod uwagę przeciwwskazania oraz potencjalne reakcje alergiczne na konkretną roślinę. 
• Domowe sposoby na przebarwienia – wsparciem dla pielęgnacji mogą być domowe metody, takie jak maseczka z miodu i żółtka, sok z cytryny oraz peeling z płatków owsianych. 

Oprócz typowych kosmetyków na przebarwienia, do codziennej pielęgnacji warto również włączyć formulacje o działaniu kojącym i regenerującym, które zniwelują i wyciszą stany zapalne skóry. Sprawdź np.: 

• Aderma Epitheliale A.H, krem ultra-regenerujący o hipoalergicznej, nietłustej formule bez parabenów i substancji zapachowych, 
• Ducray Dexyane Med Krem kojąco-regenerujący wskazany w kuracji egzem skórnych. Krem łagodzi świąd i zaczerwienienie, redukuje przyleganie bakterii oraz regeneruje zmienioną barierę naskórkową, 
• SVR Cicavit Baume, krem kojąco-regenerujący na uszkodzoną skórę ze składnikami przyspieszającymi gojenie i regenerację podrażnionej skóry, 
• La Roche-Posay Nutritic Intense Riche, krem odżywczo-regenerujący do skóry bardzo suchej uzupełniający lipidy we wszystkich warstwach naskórka, 
• Avene Cicalfate+, Regenerujący krem ochronny bez substancji zapachowych sprawdzi się zarówno dla dorosłych, jak i dzieci, 
• Vitamin A+E cream Dr.Max, regenerujący krem z witaminą A+E do pielęgnacji suchej skóry ciała. 

Podsumowanie 

Przebarwienia pozapalne to trudny przeciwnik. Niekiedy znikają samoistnie w ciągu kilku miesięcy po przebytym stanie zapalnym, jednak ekspozycja na promieniowanie UV bez ochrony przeciwsłonecznej może nasilić zmiany i utrudnić ich eliminację. Najlepsze efekty przynosi działanie wielopłaszczyznowe, czyli połączenie uważnej i systematycznej pielęgnacji, domowych sposobów oraz zabiegów kosmetologicznych i medycyny estetycznej. 

Źródła:

1. A. Sadowska, A. Kamm, Sposoby zapobiegania i niwelowania hiperpigmentacji skóry twarzy w gabinecie kosmetologicznym. Ocena aktualnego stanu wiedzy społeczeństwa, https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2020/08/ke-2020-04-eng-kamm-sposoby-zapobiegania-i-niwelowania-hiperpigmentacji-sk%C3%B3ry-twarzy.pdf [dostęp 19.05.2024 r.]
2. M. Biegaj, Trądzik pospolity i jego leczenie, https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/01/ke2017.2-6.pdf [dostęp 19.05.2024 r.]
3. R. Śpiewak, Alergiczny wyprysk kontaktowy na Cosmelan® z przebarwieniem pozapalnym [dostęp 19.05.2024 r.]