Nietrzymanie moczu po porodzie – jak temu zaradzić?

Ciąża to okres, który mocno wpływa na ciało kobiety. Jednym z problemów mogących pojawić się po porodzie jest nietrzymanie moczu, które przez świeżo upieczone mamy traktowane jest jako coś wstydliwego. Tymczasem zjawisko występuje stosunkowo często, a co więcej – można je skutecznie zwalczyć. W jaki sposób? Podpowiadamy! 

Nietrzymanie moczu po porodzie – objawy 

Ciało kobiety podczas ciąży przechodzi szereg zmian wpływających na struktury anatomiczne. Niebagatelną funkcję w okresie prenatalnym spełniają mięśnie dna miednicy mniejszej, które utrzymują powiększającą się macicę, a także pęcherz moczowy i jelita. Mięśnie te, zwane mięśniami Kegla, są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania układu moczowo-płciowego.  

W trakcie wzrostu płodu, a tym samym – zwiększania się objętości macicy, wspomniane mięśnie ulegają rozciąganiu i tracą swoją elastyczność. Osłabienie może również dotyczyć mięśni pęcherza, co często prowadzi do nietrzymania moczu po porodzie. Ryzyko problemów z kontrolą moczumoże wzrastać wraz z kolejnymi ciążam (nawet jeśli wcześniej nie doświadczyłaś takich sytuacji) oraz wskutek kolejnych porodów siłami natury. Wśród czynników odpowiedzialnych za pojawienie się problemu wymienia się ponadto: 

• Wysoką masę urodzeniową dziecka, 
• Długą akcję porodowa, 
• Uraz krocza podczas porodu, 
• Poród z użyciem kleszczy lub próżniociągu, 
• Otyłość i nadwaga u kobiety, 
• Uwarunkowania genetyczne, 
• Przebyte operacje. 

U kobiet po porodzie obserwuje się głównie wysiłkowe nietrzymanie moczu, czyli popuszczanie moczu podczas czynności związanych ze wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej i miednicy mniejszej, np. podczas kaszlu, kichania, śmiechu, aktywności fizycznej czy podnoszenia ciężkich przedmiotów. W najcięższym stadium niekontrolowana mikcja może wystąpić podczas spaceru, a nawet leżenia. 

Jak długo po porodzie nietrzymanie moczu? 

Podobnie jak ciąża, tak i czas rekonwalescencji po porodzie jest zróżnicowany i indywidualny dla każdej kobiety. Na długość występowania problemu wpływają między innymi: 

• Rodzaj porodu, 
• Stan mięśni dna miednicy przed ciążą, 
• Liczba porodów, 
• Indywidualne czynniki zdrowotne, 
• Działania podjęte w zakresie rehabilitacji.  

W większości przypadków nietrzymanie moczu po porodzie stopniowo ustępuje w ciągu 4-7 tygodni okresu połogu, zwłaszcza przy odpowiedniej opiece i rehabilitacji. Jeśli po tym czasie pojawiają się ślady na bieliźnie, koniecznie skonsultuj swój stan z ginekologiem lub uroginekologiem, a także zadbaj o fizjoterapię mięśni dna miednicy. 

Nietrzymanie moczu po porodzie – leczenie 

Problem nietrzymania moczu po porodzie to zjawisko częste i bardzo kłopotliwe. Kobiety zmagające się z popuszczaniem moczu podczas rutynowych aktywności nierzadko wstydzą się udać po pomoc, co potęguje nieprzyjemny stan, obniżając samopoczucie i jakość życia. Tymczasem wsparcie specjalistów może ograniczyć niekontrolowaną mikcję, a nawet całkowicie ją zlikwidować. Jeśli więc po okresie połogu, nadal zdarza się nawet niewielka ilość moczu na bieliźnie, jak najszybciej podejmij leczenie.  

Pierwszym etapem jest ustalenie rodzaju nietrzymania moczu i jego nasilenia. Lekarz przeprowadza wywiad medyczny, podczas którego omawia z pacjentką historię zdrowotną, przebyte ciąże i porody, objawy nietrzymania moczu, ewentualne czynniki ryzyka, a także podjęte już metody leczenia. Badania wykonywane podczas diagnostyki nietrzymania moczu obejmują najczęściej: 

• Badanie palpacyjne jamy brzusznej, 
• Próbę kaszlową, 
• Posiew moczu, 
• Badania urodynamiczne, 
• Badania neurologiczne. 

Częstą praktyką jest również prowadzenie przez kobietę dziennika mikcji, który pomaga usystematyzować niezbędne informacje, takie jak dobowa ilość wypitych płynów, liczba epizodów nietrzymania moczu, a także pozycje i czynności, w których dochodzi do popuszczania moczu. Pacjentka może ponadto notować dodatkowe objawy związane z nietrzymaniem moczu, np. ból, dyskomfort i inne dolegliwości, co ułatwi lekarzowi dokładniejsze określenie skali problemu. 

Po zebraniu i ocenie wszystkich danych lekarz zaproponuje spersonalizowany plan leczenia obejmujący: 

• Leczenie zachowawcze – głównie redukcja masy ciała, zdrowy styl życia, regularna aktywność fizyczna dostosowana do możliwości i kondycji kobiety, lekkostrawna dieta bogata w błonnik, prawidłowa postawa podczas codziennych czynności, 
• Fizjoterapię – ćwiczenia mięśni Kegla, samodzielnie oraz pod nadzorem fizjoterapeuty uroginekologicznego, a także elektrostymulacja, 
• Farmakoterapię – z użyciem takich środków, jak duloksetyna (inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny), imipramina (trójpierścienny lek antydepresyjny) czy midodryna (lek alfaadrenomimetyczny), 
• Leczenie chirurgiczne – obejmujące między innymi plastykę przedniej ściany pochwy, podszycie cewki moczowej lub podwieszenie cewki moczowej na taśmach powięziowych. 

Sprawdź Feminost – suplement diety dla kobiet. 

Higiena podczas nietrzymania moczu po porodzie 

Zmagasz się z inkontynencją, czyli niekontrolowaną mikcją? Mocz pozostający na bieliźnie może skutkować nieprzyjemnym zapachem, a także trudnymi do wyleczenia infekcjami, prowadzącymi do potencjalnego zakażenia dróg rodnych i moczowych. Dlatego oprócz podjęcia specjalistycznego działania redukującego nasilenie problemu, kluczowe jest utrzymanie właściwej higieny.  

• W tym celu sprawdzą się delikatne produkty dla kobiet w ciąży, takie jak płyny do higieny intymnej dla kobiet w ciąży oraz dermokosmetyki dla kobiet w ciąży. Dzięki przebadanym klinicznie łagodnym recepturom, nie wywołują podrażnień wrażliwych okolic intymnych, co jest niezwykle istotne w okresie połogu, kiedy macica oczyszcza się z resztek błon, śluzu i krwi.  
• Przed zamoczeniem ubrań ochroni specjalna bielizna chłonna składająca się z cienkiej warstwy materiału, która nie krępuje ruchów. Przed zakupem zwróć uwagę na rozmiar, stopień chłonności oraz dodatkowe udogodnienia, które zwiększą komfort użytkowania. Przetestuj między innymi Seni Lady Pants, majtki chłonne rozmiar L dla kobiet z lekkim lub średnim nietrzymaniem moczu oraz Seni Active Normal Medium, 80-110 cm, elastyczne majtki chłonne z wewnętrznymi osłonkami bocznymi, które zapobiegają wyciekom i zmniejszają ryzyko podrażnień. 
• Wsparciem w codziennym utrzymaniu higieny będą ponadto specjalistyczne podpaski i wkładki urologiczne, np.: 
• Always Discreet Normal, wkładki higieniczne na nietrzymanie moczu, z technologią neutralizującą przykre zapachy, 
• Tena Lady Slim Ultra Mini, specjalistyczne wkładki zapewniające dyskretną ochronę i bezpieczeństwo przy kropelkowym nietrzymaniu moczu, 
• Tena Lady Slim Mini Plus, specjalistyczne podpaski z mikroperełkami wiążącymi płyn wewnątrz i skutecznie izolującymi wilgoć. 

Sprawdź również majtki poporodowe, które zapewnią odpowiednią wentylację i podtrzymanie zabezpieczenia, szczególnie w okresie połogu.  

Nietrzymanie moczu po porodzie – ćwiczenia 

Interwencją pierwszego rzutu w przypadku nietrzymania moczu po porodzie są ćwiczenia wzmacniające i uelastyczniające mięśnie Kegla opracowane przez amerykańskiego ginekologa. Regularnie wykonywane pomogą rozwiązać problem inkontynencji, a nawet wyeliminować potrzebę interwencji chirurgicznej. Aby zlokalizować mięśnie Kegla, spróbuj przerwać strumień moczu podczas sikania. Jeśli Ci się udało – to właśnie mięśnie, których szukamy. 

Warto zaznaczyć, że trening należy wykonywać „na sucho”, ponieważ w trakcie oddawania moczu prowadzą do zapalenia dróg moczowych. Podczas ćwiczeń uda i pośladki powinny być rozluźnione, a skurcze należy wykonywać na wydechu. 

Ćwiczenia polegają na systematycznym rozluźnianiu i napinaniu mięśni. Utrzymuj napięcie przez 3-5 sekund, powtórz 10-20 razy. Pomiędzy seriami relaksuj mięśnie przez około 5 sekund. Ćwiczenia możesz wykonywać w pozycji siedzącej, leżącej, a także podczas stania. Najważniejsza jest regularność i stopniowe zwiększanie czasu trwania napięcia w zależności od własnych umiejętności i komfortu. 

Podsumowanie 

Nietrzymanie moczu po porodzie to problem dotyczący wielu kobiet. Pojawia się wskutek osłabienia mięśni dna miednicy w ciąży i po porodzie. Kluczowe dla skutecznego radzenia sobie z nietrzymaniem moczu są odpowiednia diagnoza i wdrożenie leczenia obejmującego fizjoterapię i farmakoterapię, a w ciężkich przypadkach – leczenie chirurgiczne. W większości sytuacji nietrzymanie moczu po porodzie stopniowo zanika w ciągu kilku tygodni lub miesięcy, szczególnie przy odpowiednim wsparciu medycznym. 

Źródła:

1. G. Stadnicka, G. J. Iwanowicz-Palus, Etiologia wysiłkowego nietrzymania moczu w aspekcie porodu drogami natury, http://www.medical-technologies.eu/upload/etiologia_wysilkowego_nietrzymania_moczu_w_aspekcieporodu_drogami_natury_stadnicka.pdf [dostęp 16.12.2023 r.]
2. Bø K. Pelvic floor muscle strength and response to pelvic floor muscle training for stress urinary incontinence. Neurourol Urodyn. 2003;22(7):654-8. doi: 10.1002/nau.10153. PMID: 14595609., https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14595609/ [dostęp 16.12.2023 r.]
3. Mørkved S, Bø K. Prevalence of urinary incontinence during pregnancy and postpartum. Int Urogynecol J Pelvic Floor Dysfunct. 1999;10(6):394-8. doi: 10.1007/s001920050067. PMID: 10614977., https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10614977/ [dostęp 16.12.2023 r.]
4. D. Purc, A. Rasała, Metody leczenia nietrzymania moczu, http://www.medical-technologies.eu/upload/metody_leczenia_nietrzymania_moczu_-purc.pdf [dostęp 16.12.2023 r.]