Plamy wątrobowe – jak powstają i jak je zniwelować?

Plamy wątrobowe mogą negatywnie wpływać na samopoczucie i samoocenę, dlatego osoby z tym problemem często szukają sposobów na ich usunięcie. Skąd się biorą zmiany na skórze i jak je zniwelować? Przeczytaj nasz poradnik.  

Co to są plamy wątrobowe? 

Plamy wątrobowe nazywane są również plamami starczymi, soczewicowatymi lub pigmentacyjnymi.  

• Mają postać ciemniejszych, brązowych przebarwień o różnych rozmiarach i kształtach.  
• Zlokalizowane są najczęściej na dłoniach, twarzy, szyi i dekolcie, chociaż mogą powstawać na każdej części ciała.  
• Na ogół pojawiają się u osób w średnim i podeszłym wieku, jednak nie jest to regułą. Pierwsze plamy wątrobowe mogą wystąpić również u osób młodszych. Z czasem przybywa ich coraz więcej i mogą stawać się bardziej widoczne.  
• Występowanie plam wątrobowych nie jest chorobą i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia ani życia. Skóra, na której pojawiły się przebarwienia, wymaga szczególnej opieki i pielęgnacji, aby zapobiegać dalszym uszkodzeniom. Zmiany są wskazaniem do specjalistycznego leczenia.  
• Największy nacisk kładzie się na profilaktykę powstawania plam wątrobowych (i innych zmian dermatologicznych), prawidłową, codzienną pielęgnację oraz ochronę skóry. 

Plamy wątrobowe – przyczyny

Mimo że ich nazwa mogłaby sugerować, że powstają na skutek problemów z wątrobą, w rzeczywistości są spowodowane zwiększoną aktywnością melanocytów i wzmożoną produkcją melaniny. Nie mają nic wspólnego z funkcjonowaniem wątroby, a ich nazwa nawiązuje jedynie do ciemnobrunatnego koloru tego narządu. 

Melanina jest naturalnym barwnikiem odpowiedzialnym za kolor skóry, a melanocyty to komórki zlokalizowane w skórze odpowiedzialne za jej produkcję. Melanina pełni funkcje ochronne i jest naturalnym filtrem, który zmniejsza negatywny wpływ promieniowania słonecznego. To właśnie melanina odpowiada za opaleniznę po dłuższej ekspozycji na słońce. Dlatego nadmierne narażenie skóry na działanie promieniowania słonecznego, które wiąże się ze wzrostem produkcji melaniny, jest główną przyczyną powstawania plam wątrobowych.  

Na występowanie plam wątrobowych najbardziej narażone są osoby, które przez długi czas nie dbały o prawidłową ochronę przeciwsłoneczną i były narażone na nadmierną ekspozycję słoneczną. Co ważne, plamy wątrobowe mogą być efektem wieloletnich zaniedbań. Brak ochrony przeciwsłonecznej w wieku nastoletnim i wczesnej dorosłości stanowi czynnik ryzyka wystąpienia plam wątrobowych w późniejszych etapach życia. Choć ich powstawanie nie jest bezpośrednio związane z procesami starzenia, najczęściej występują u osób po 40. i 50. roku życia, które w młodości były narażone na długotrwałe promieniowanie słoneczne.  

Jak wyglądają plamy wątrobowe?

Plamy wątrobowe swoim wyglądem przypominają duże piegi. Mają zazwyczaj nieregularny kształt i nierówne brzegi orazciemny, brązowo-brunatny kolor (przypominający kolor wątroby). Intensywność zabarwienia jest w stanie zmieniać się z czasem. Zmiany mogą pojawić się w każdym miejscu na ciele, jednak najczęściej zauważa się je na obszarach nieosłoniętych przed słońcem, takich jak twarz, szyja oraz dłonie.  

Jak usunąć plamy wątrobowe?

Niestety całkowite usunięcie plam wątrobowych jest bardzo trudne, a często nawet niemożliwe. Nie ma też jednego, uniwersalnego sposobu, który byłby skuteczny u wszystkich. Najlepsza metoda postępowania w przypadku plam wątrobowych jest uzależniona od rozmiaru i intensywności zabarwienia plamy oraz ogólnego stanu skóry.  

Pamiętaj, że plamy wątrobowe to nie tylko defekt estetyczny. Zmieniona skóra jest bardziej podatna na uszkodzenia i potrzebuje odpowiedniej pielęgnacji. Dlatego jeśli zaobserwujesz u siebie plamy wątrobowe, skonsultuj się z dermatologiem, lekarzem medycyny estetycznej lub kosmetologiem, aby zasięgnąć porady na temat codziennego postępowania ze skórą i możliwości zastosowania specjalistycznych zabiegów.   

W pierwszej kolejności często stosowane są kremy do twarzy, a w szczególności kremy na przebarwienia twarzy oraz dermokosmetyki do ciała. Osoby, u których występują plamy starcze na dłoniach, najczęściej sięgają po specjalne kremy i inne kosmetyki na przebarwienia do rąk. Wykazują właściwości nawilżające, regenerujące, rozjaśniające i ochronne. Najlepsze efekty można zaobserwować, jeśli zostaną one wprowadzone do codziennej pielęgnacji jak najszybciej po zaobserwowaniu pierwszych zmian.  

Niestety większość kosmetyków do twarzy i ciała działa jedynie na powierzchniowych warstwach skóry, natomiast procesy odpowiadające za produkcję melaniny i powstawanie plam wątrobowych zachodzą w głębszych warstwach. Głównym zadaniem kremów jest więc odżywienie, regeneracja i ochrona skóry przed dalszymi uszkodzeniami, ale nie sprawią one, że plamy wątrobowe całkowicie znikną.  

Jakie są dobre kremy na przebarwienia? 

• Bella Aurora Bio10 Forte L-tigo kuracja przeciw przebarwieniom to kombinacja składników aktywnych (liposomalny ekstrakt z rukwi wodnej i izoflawonu sojowego) i zaawansowanej technologii depigmentacji B-CORE221TM, która ukierunkowuje działanie bezpośrednio na komórki odpowiedzialne za produkcje melaniny i powstawanie przebarwień.  
• Tołpa Estetic Przebarwienia, krem rozjaśniający przebarwienia ma działanie rozjaśniające i wyrównujące koloryt. Dodatkowo wspomaga utrzymanie odpowiedniego poziomu nawilżenia, poprawia elastyczność i wspiera procesy regeneracyjne. 
• Nivelazione, krem wybielający przebarwienia i piegi przeznaczony jest do pielęgnacji skóry z przebarwieniami związanymi z wiekiem, zaburzeniami hormonalnymi i działaniem promieni słonecznych. Rozjaśnia i redukuje przebarwienia, zapobiega powstawaniu nowych, poprawia ogólną kondycję i wygląd skóry.  
• Lierac Lumilogie, dwuetapowy koncentrat depigmentujący uporczywe przebarwienia dzień & noc ma na celu regulację produkcji melaniny, odbudowę połączeń skórno-naskórkowych, stymulację odnowy komórkowej. Wykazuje działanie antyoksydacyjne, złuszczające i wygładzające, dzięki czemu skóra jest rozjaśniona, a koloryt równomierny.  
• Synchroline Thiospot Intensive, krem na noc do skóry z przebarwieniami zawiera m.in. fenuloetyl rezorcynolu, acetyloglukozaminę oraz kwas ferulowy, dzięki którym stopniowo hamuje syntezę melaniny, a tym samym wyrównuje koloryt i zmniejsza ryzyko powstawania nowych przebarwień.  
• Ava Whitening Complex Intensive Care, Zmniejszenie plam pigmentacyjnych, krem punktowy ma działanie nawilżające, natłuszczające, regenerujące, rewitalizujące i rozjaśniające. Zmniejsza widoczność przebarwień hormonalnych, posłonecznych oraz związanych z wiekiem. Zawiera specjalny neuroaktywny peptyd spowalniający syntezę i wydzielanie melaniny. Dodatkowo jest źródłem stabilnej, liposomalnej witaminy D oraz azeloglicyny, która hamuje produkcje tyrozynazy, enzymu powodującego powstawanie przebarwień.  

Oprócz kremów ukierunkowanych na rozjaśnianie przebarwień nie zapominaj też o codziennej ochronie przeciwsłonecznej. Dzięki temu zabezpieczysz już zmienioną skórę przed dalszymi uszkodzeniami, a także zmniejszysz ryzyko powstawania nowych przebarwień. Kremy z filtrem należy stosować cały rok, bez względu na porę roku. Również zimą i jesienią przebijające się przez chmury promienienie mogą negatywnie wpływać na skórę.  

Najskuteczniejszym sposobem na plamy wątrobowe jest wizyta u dermatologa, kosmetologa lub lekarza medycyny estetycznej, który zaproponuje profesjonale preparaty lub specjalistyczne zabiegi przeprowadzane w gabinecie. Charakteryzują się one wysoką skutecznością w redukowaniu widoczności przebarwień. Na plamy wątrobowe można zastosować m.in.: 

• Zabiegi laseroterapii, podczas których wiązki lasera docierają do głębszych warstw skóry i rozbijają skupiska melaniny, 
• Krioterapię, czyli wymrażanie przy użyciu ciekłego azotu,
• Peelingi chemiczne użyciem kwasów np. migdałowego lub azelainowego, 
• Dermabrazję, czyli mechaniczne ścieranie naskórka.  

Domowe sposoby na plamy wątrobowe 

Czy istnieją dobre, domowe sposoby na plamy wątrobowe? Wiele osób sięga po takie metody, jak: 

• Przemywanie plam wątrobowych sokiem z cytryny, 
• Domowa maseczka z sody oczyszczonej i wody, 
• Okłady z plasterków ogórka, cytryny lub banana, 
• Zioła do picia i przygotowywania okładów na skórę. 

Niestety, mimo że naturalne metody cieszą się dużą popularnością, nie będą skuteczne w usuwaniu plam wątrobowych. Są zbyt delikatnie i działają wyłącznie powierzchniowo. Pamiętaj też, że mogą doprowadzić do podrażnienia i wysuszenia naskórka. W rezultacie nie tylko nie zmniejszają plam wątrobowych, a wręcz mogą zaszkodzić skórze. 

Podsumowanie 

Plamy wątrobowe powstają na skutek nadmiernej produkcji melaniny. Dochodzi do tego głównie w wyniku częstej ekspozycji na promienie słoneczne bez odpowiedniego zabezpieczenia skóry. Usunięcie plam wątrobowych jest trudne. Wskazana jest codzienna, prawidłowa pielęgnacja skóry za pomocą kosmetyków o działaniu rozjaśniającym, a także konsultacja ze specjalistą w celu doboru profesjonalnych zabiegów dermatologicznych. Najlepszym sposobem na plamy wątrobowe jest więc profilaktyka ich powstawania poprzez dbałość o ochronę przeciwsłoneczną.  

Źródła:

1. Age spots (liver spots), https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/age-spots/symptoms-causes/syc-20355859, [dostęp: 06.11.2023 r.]