Kleszcz u dziecka – jak go usunąć i kiedy udać się do lekarza?

Znalezienie kleszcza lub śladu po jego ugryzieniu na skórze dziecka jest bardzo stresującym momentem dla rodziców. Jak zachować się w takiej sytuacji? Co robić, a czego unikać? Przeczytaj nasz poradnik. Dowiedz się, jak postępować, jeżeli zauważysz kleszcza u swojej pociechy!

Kleszcz u dziecka – objawy

Kleszcze od dawna uważane są za jedne z najgroźniejszych pajęczaków. Co prawda samo ich ugryzienie nie jest bolesne ani niebezpieczne, mogą jednak być nosicielami wielu chorób, takich jak borelioza czy odkleszczowe zapalenie mózgu. Kleszcze w naszym klimacie pojawiają się co roku, zwłaszcza wiosną i latem. Największe ich skupiska występują w lasach, parkach, łąkach, ogrodach i innych terenach zielonych. Mimo że mamy dostęp do metod, które zmniejszają ryzyko ugryzienia, żadna z nich nie zapewnia pełnej gwarancji bezpieczeństwa. Musisz zatem wiedzieć, jak się zachować się w przypadku znalezienia kleszcza u dziecka oraz na jakie objawy zwrócić uwagę, aby odpowiednio zareagować i nie dopuścić do negatywnych konsekwencji zdrowotnych.

• Po ugryzieniu dziecka przez kleszcza w miejscu wkłucia może pojawić się niewielkie zaczerwienienie i obrzęk, które jednak powinny samoistnie zniknąć po kilkunastu godzinach. Jeśli tak się nie stanie, a wręcz zauważysz, że zaczerwieniony obszar zacznie się powiększać, zachowaj czujność. Może się okazać, że jest to tzw. rumień wędrujący. Często jest on początkowym objawem wczesnej fazy boreliozy, czyli choroby bakteryjnej przenoszonej przez kleszcze. Rumień wędrujący jest opisywany jako czerwona plama z jasnym środkiem, która powiększa się w ciągu kilku dni, a jej średnica może przekraczać nawet 5 cm,
• Po ugryzieniu dziecka przez kleszcza mogą wystąpić też inne objawy, najczęściej grypopodobne. Zazwyczaj świadczą, że doszło do zakażenia i w organizmie toczą się początkowe fazy choroby odkleszczowej. Twoje dziecko może skarżyć się na bóle głowy, stawów i mięśni. Dodatkowo może wystąpić gorączka, osłabienie, zmęczenie, brak ochoty na zabawę i obniżenie nastroju.

Rumień wędrujący i inne objawy pojawiające się u dziecka po ugryzieniu kleszcza zawsze wymagają konsultacji z lekarzem, ponieważ mogą być początkiem rozwoju choroby. W takich sytuacjach bardzo ważny jest czas i jak najszybsze wdrożenie leczenia, które może zmniejszyć negatywne skutki i złagodzić przebieg zakażenia. Właśnie dlatego, żadne objawy, które zaobserwujesz po ugryzieniu dziecka przez kleszcza, nie powinny być lekceważone.

Kleszcz u dziecka – co robić?

Przede wszystkim zdecydowanie lepiej jest zapobiegać niż leczyć, więc w okresie wiosennym i letnim bardzo ważne jest przestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa, które pozwolą zmniejszyć ryzyko ugryzienia i rozwoju chorób odkleszczowych. Jak zabezpieczyć swoją rodzinę przed kleszczami?

• Wychodząc na spacery do lasu, ubierz odpowiednio dziecko, najlepiej w jasne ubrania (na których łatwiej zauważyć małego, czarnego kleszcza) zakrywające kostki i nogi,
• Bardzo ważne jest również nakrycie głowy, ponieważ kleszcze mogą dostać się między włosy, gdzie trudno je znaleźć,
• Warto stosować też środki na kleszczekleszcze i meszki dla dzieci Vaco, płyn na komary lub płyn przeciw komarom, kleszczom i meszkom Hit dla dzieci oraz omówić z pediatrią kwestie szczepienia przeciwko odkleszczowemu zapaleniu mózgu, 
• Moment ugryzienia przez kleszcza często pozostaje niezauważony. Bardzo ważne jest więc, aby po każdym spacerze czy przebywaniu na zewnątrz dokładnie obejrzeć skórę dziecka, zwracając uwagę na miejsca takie jak pachy, pachwiny, zgięcia łokci, kolan, skóra głowy. Warto też wyczesać włosy szczotką lub grzebienie.

Co zrobić, kiedy znajdziesz kleszcza u dziecka? Przede wszystkim nie panikuj, ponieważ samo wykrycie pajęczaka na skórze, ani jego ugryzienie nie oznacza jeszcze najgorszego. Kleszcza należy jak najszybciej usunąć – w ten sposób zmniejszysz ryzyko transmisji choroby.

Sprawdź popularne kategorie

Jak usunąć kleszcza u dziecka?

Aby usunąć kleszcza u dziecka, złap go pęsetą jak najbliżej skóry i zdecydowanie, ale delikatnie pociągnij ku górze, uważając przy tym, aby za mocno go nie ścisnąć i nie wykręcać. Następnie sprawdź, czy kleszcz został wyrwany w całości, zdezynfekuj miejsce po ukłuciu i obserwuj je przez ok. 4 tygodnie, zwracając uwagę na to, czy zaczerwienienie ustępuje, czy być może się powiększa.

W usunięciu kleszcza pomóc Ci mogą specjalne przyrządy i preparaty dostępne w większości aptek i drogerii. Warto wyposażyć w nie domową apteczkę, zwłaszcza jeśli Twoje dzieci dużo czasu spędzają na dworze. Sprawdzą się też w podróży i podczas wycieczek do lasu. Zobacz, jakie produkty, mogą Ci się przydać do usunięcia kleszcza u dziecka.

• Preparat do usuwania kleszczy Sanity Kleszcz Expert w zestawie zawiera pęsetę oraz preparat w spray zamrażający kleszcza,
• Działanie zamrażające wykorzystuje również spray do usuwania kleszczy 2 w 1 Mustico Tick-Off,
• Zestaw pierwsza pomoc przy ukąszeniu kleszcza Controly, wyposażony został w 3 pęsety o różnych rozmiarach oraz waciki do dezynfekcji miejsca po ukąszeniu,
• Przyrząd do usuwania kleszczy Sanity Kleszcz Out wysysa pasożyta z ciała dzięki powstającej w końcówce pompki próżni.

Co zrobić po wyjęciu kleszcza u dziecka?

Po wyjęciu kleszcza pamiętaj o zdezynfekowaniu skóry, rąk oraz wszystkich przyrządów, które miały z nim kontakt. Ułóż kleszcza na białej kartce, aby sprawdzić, czy został usunięty w całości. Następnie umieść w probówce lub innym szczelnym opakowaniu i dostarcz do laboratorium, gdzie zostanie poddany badaniom. Dzięki temu dowiesz się, czy kleszcz był nosicielem chorób, a to zdecydowanie przyśpieszy proces leczenia.

Przez minimum 4 tygodnie po wyjęciu kleszcza należy obserwować miejsce ugryzienia oraz zwracać uwagę na inne objawy pojawiające się u dziecka. Można też zastosować żele i maści na ukąszenia owadów. Mogą one nieco złagodzić dolegliwości, takie jak swędzenie czy zaczerwienienie, jednak nie pomogą w usunięciu kleszcza ani nie zapobiegną rozwojowi przenoszonych przez nie chorób.

Podsumowanie

Ugryzienie dziecka przez kleszcza jest bardzo stresujące dla rodziców, jednak nie musi od razu oznaczać najgorszego. Po każdym spacerze dokładnie obejrzyj skórę dziecka, a po znalezieniu kleszcza jak najszybciej go usuń.  Konieczne kontroluj miejsca ugryzienia przez minimum 4 tygodnie oraz zwracaj uwagę na objawy pojawiające się u dziecka, np. gorączkę, osłabienie czy bóle głowy, które mogą świadczyć o rozwoju choroby. W celu zminimalizowania ryzyka ukąszenia zadbaj o odpowiedni ubiór pociechy podczas spacerów i wycieczek, a także stosuj środki odstraszające pajęczaki.

Źródła:

1. Postępowanie w przypadku ukąszenia przez kleszcza https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/aktualnosci/208602,postepowanie-wprzypadku-ukaszenia-przez-kleszcza [dostęp: 16.04.2023 r.]
2. Borelioza – choroba przenoszona przez kleszcze https://www.pzh.gov.pl/borelioza-choroba-przenoszona-przez-kleszcze/ [dostęp: 16.04.2023]
3. Kuchar, Kleszcze. Co zrobić po ukłuciu przez kleszcza? Kiedy pojawia się rumień? https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/inne-rodzaje-zakazen/159547,choroby-przenoszone-przez-kleszcze [dostęp: 16.04.2023 r.]