Glicyna – właściwości, działanie i zastosowanie. Gdzie występuje glicyna?

Glicyna zaliczana jest do aminokwasów endogennych. Oznacza to, że organizm jest w stanie samodzielnie ją wyprodukować z innych aminokwasów oraz witamin. Glicyna wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego, pokarmowego, kondycję skóry oraz wiele innych. W tym artykule wyjaśniamy, jakie właściwości ma glicyna i jakie produkty są jej najlepszym źródłem.  

Glicyna – co to? 

Glicyna, nazywana też kwasem aminooctowym, to związek chemiczny zaliczany do aminokwasów endogennych, czyli takich, które naturalnie występują w organizmie.    

• Jest najmniejszym ze wszystkim aminokwasów. 
• Pełni wiele ważnych funkcji, wpływa na funkcjonowanie różnych narządów i układów,  
• Powstaje w organizmie z innych aminokwasów (seryny i treoniny) oraz choliny (witaminy B4).  
• Jest jednym z aminokwasów budujących kolagen, czyli białko występujące w skórze, kościach i chrząstkach.  
• Po raz pierwszy glicynę wyizolowano w 1820 roku w procesie hydrolizy kwasowej żelatyny. 
• Jej nazwa pochodzi od greckiego słowa glyks, które oznacza „słodki”.  

Glicyna – właściwości 

Jakie właściwości ma glicyna? 

• Jest neurotransmiterem, co oznacza, że wykazuje zdolność do przekazywania informacji między neuronami, neuronami a mięśniami lub neuronami i gruczołami, wpływając tym samym na wiele procesów metabolicznych i biochemicznych, 
• Posiada  właściwości neuroprotekcyjne,  
• Wspomaga procesy regeneracyjne, odnowę tkanek, bierze udział w gojeniu ran i powstawaniu blizn, 
• Wykazuje właściwości przeciwzapalne, wpływa na pracę układu immunologicznego, zmniejsza stres oksydacyjny, 
• Jest prekursorem do syntezy hemu, cząsteczki budującej czerwone krwinki krwi.  

Glicyna – działanie 

Właściwości glicyny sprawiają, że wpływa na wiele narządów, układów, procesów metabolicznych i biochemicznych. Jak działa glicyna? 

• Działanie glicyny na układ pokarmowy: 
  • Chroni komórki wątroby przed toksycznym działaniem alkoholu, 
  • Działa przeciwzapalnie i ochronnie na komórki jelit. 
• Działanie glicyny na układ nerwowy: 
  • Ochrania komórki nerwowe, 
  • Poprawia pamięć, zdolność do nauki, 
  • Przypuszcza się, że może mieć działanie wspomagające leczenie choroby Alzheimera, Parkinsona, Huntingtona oraz stwardnienia rozsianego.  
• Działanie glicyny na układ sercowo-naczyniowy: 
  • Reguluje ciśnienie krwi, 
  • Wpływa na produkcję tlenku azotu, który rozszerza naczynia krwionośne i poprawia ukrwienie narządów. 
• Działanie glicyny na układ immunologiczny: 
  • Działa przeciwzapalnie, chroni przed infekcjami, a w przypadku choroby może łagodzić jej przebieg i przyspieszać powrót do zdrowia. 
• Działanie glicyny na układ hormonalny: 
  • Reguluje poziom insuliny we krwi oraz pozytywnie wpływa na insulinowrażliwość.  
• Wpływ glicyny na masę ciała: 
  • Może zmniejszać wielkość adipocytów, czyli komórek tłuszczowych, 
  • Zmniejsza stan zapalny towarzyszący nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej, a tym samym ogranicza ryzyko powikłań nadwagi i otyłości, 
  • Zwiększa produkcję adiponektyny, substancji produkowanej przez komórki tłuszczowe, która działa przeciwzapalnie. Wspomaga też prawidłowy metabolizm węglowodanów i tłuszczów.  
• Działanie glicyny na układ mięśniowo-szkieletowy: 
  • Wspomaga regenerację mięśni i chroni je przed uszkodzeniami, 
  • Jest prekursorem kreatyny, czyli substancji zwiększającej transport energii do komórek mięśniowych i wspomagającej budowę masy mięśniowej. 

Glicyna – zastosowanie 

Właściwości i działanie glicyny są powodem, dla którego znajduje ona szerokie zastosowanie w medycynie, farmacji i dietoterapii. Mimo że jest naturalnie produkowana w organizmie, warto dostarczać ją również z dietą. Pokarmy będące jej źródłem obejmują przede wszystkim: 

• Produkty białkowe (mięso, ryby, jaja, nabiał, strączki), 
• Pestki, nasiona i orzechy, 
• Kasza gryczana, ryż, otręby pszenne, płatki owsiane, 
• Kalafior, szpinak, jarmuż, kapusta. 

Glicyna jest również składnikiem niektórych suplementów diety. Znajdziesz ją najczęściej w suplementach na stawy oraz suplementach na skórę, włosy i paznokcie. Sprawdź preparaty, które zawierają glicynę:  

• Gelacet, suplement diety, ze stewią 
• Kwas Hialuronowy 120 mg Pharmovit, suplement diety 
• OLIMP 100% Natural Whey Protein Isolate, proszek 
• Doctor Life Kolagen Revital 
• Solgar Witaminy i Minerały Prenatalne, suplement diety 
• Kompava LactoFree 90 odżywka białkowa czekolada-banan 

Ponadto glicyna znajduje zastosowanie w kosmetyce. Występuje m.in. w kosmetykach przeciwzmarszczkowych, produktach o działaniu przeciwstarzeniowym, wzmacniającym i wygładzającym, a także preparatach do pielęgnacji skóry problematycznej, atopowej i naczynkowej. Znajdziesz ją również w produktach do pielęgnacji włosów.  

Glicyna – przeciwwskazania 

Mimo że glicyna jest bardzo ważnym aminokwasem, jej duże ilości są niewskazane dla osób z zaburzeniami pracy wątroby lub nerek. Najczęściej nie ma konieczności ograniczania produktów spożywczych będących jej źródłem, jednak dodatkowa suplementacja bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą jest przeciwwskazana. Jeśli zażywasz jakiekolwiek leki, przed przyjęciem suplementów z glicyną porozmawiaj ze swoim lekarzem lub farmaceutą, aby wykluczyć ewentualne interakcje.   

Glicyna – skutki uboczne 

Glicyna uznawana jest za substancję bezpieczną i rzadko powoduje skutki uboczne. Może się jednak zdarzyć, że w przypadku przyjęcia dużej ilości w krótkim czasie pojawią się dolegliwości żołądkowo-jelitowe, takie jak bóle brzucha, nudności, biegunki, wymioty. Niedawno opublikowano doniesienia naukowe o potencjalnym wpływie glicyny na rozwój depresji i zaburzeń lękowych, jednak kwestia ta wymaga dalszych badań.  

Podsumowanie 

Glicyna to bardzo ważny aminokwas, który wpływa na funkcjonowanie układu pokarmowego, nerwowego, sercowo-naczyniowego i innych. Może wspierać leczenie niektórych problemów zdrowotnych, a także wspomagać prawidłową pielęgnację skóry i włosów. Dla większości osób jest bezpieczna i rzadko powoduje skutki uboczne.  

Źródła:

1. Wittemans L., Lotta L., Olivier-Williams C., Assessing the causal association of glycine with risk of cardio-metabolic diseases, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6400990/ [dostęp: 07.05.2024]
2. Aidee Aguayo-Cerón K., Sánchez-Muñoz F., Gutierrez-Rojas R., Glycine: The Smallest Anti-Inflammatory Micronutrient, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10379184/  [dostęp: 07.05.2024]
3. Razak M., Begum P., Viswanath B., Multifarious Beneficial Effect of Nonessential Amino Acid, Glycine: A Review https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5350494/ [dostęp: 07.05.2024]
4. Newly Discovered Trigger for Major Depression Opens New Possibilities for Treatments, https://neurosciencenews.com/major-depression-glycine-22905/ [dostęp: 18.05.2024]