Witamina C
Witamina C – rola w organizmie i właściwości
Witamina C, znana też jako kwas askorbinowy, należy do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie. Organizm nie jest w stanie samodzielnie jej wytworzyć, dlatego należy codziennie dostarczać ją wraz z pożywieniem.
- Jest uznawana za jeden z silniejszych przeciwutleniaczy. Zwalcza wolne rodniki i zmniejsza stres oksydacyjny w organizmie. Dzięki temu chroni m.in. przed wystąpieniem chorób układu krążenia i nowotworów.
- Znana jest ze swoich właściwości wspierających syntezę kolagenu – białka budującego m.in. skórę, kości, zęby, chrząstki i rogówkę oka. Pomaga zachować sprężystość i jędrność skóry oraz dobrą kondycję układu ruchu.
- Poprawia wchłanianie żelaza. Warto dodawać ją do posiłków bogatych w ten mikroelement, takich jak np. mięso, kasze, orzechy czy strączki. Ma to szczególne znaczenie dla osób narażonych na wystąpienie anemii.
- Witamina C wzmacnia i uszczelnia naczynia krwionośne, chroniąc tym samym przed rozwojem chorób układu sercowo-naczyniowego. Dodatkowo wpływa na przyspieszenie procesu gojenia się ran i hamowanie krwawienia.
- Znajduje swoje zastosowanie w kosmetologii. Wzbogaca kremy na przebarwienia, sera przeciwstarzeniowe i preparaty o właściwościach wygładzających.
Jaką witaminę C wybrać?
Dostępne formy witaminy C to:
- płyn,
- krople,
- tabletki,
- proszek,
- kapsułki.
Preparaty płynne i w postaci do rozpuszczenia w wodzie są zalecane osobom, które mają problem z przełykaniem. Kapsułki i tabletki mają kompaktową formę, którą można wszędzie ze sobą zabrać. Są też wygodne w użyciu i łatwe w dawkowaniu.
Witamina C jest składnikiem multiwitamin, suplementów na objawy przeziębienia i preparatów z kolagenem. Ze względu na to, że źródłem witaminy C są warzywa i owoce, można z nich przygotować różnego rodzaju, soki i shoty, które wzbogacą dietę o ten składnik. Warto je dodawać np. do lemoniady, koktajli lub herbaty na przeziębienie.
Witamina C – dawkowanie
Witaminę C należy dostarczać przede wszystkim z pożywieniem. W sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania lub problemów z pokryciem zapotrzebowania w diecie warto rozważyć przyjmowanie preparatów doustnych. To, ile należy przyjmować witaminy C, zależy od wieku, płci, stanu zdrowia czy stanu fizjologicznego. Zdaniem lekarzy stosowanie witaminy C w formie suplementów powinno wynosić od 100 do 1000 mg na dzień.
Jak wchłania się witamina C?
Kwas askorbinowy wchłania się w jelitach i dwunastnicy na poziomie 70 - 80%. Co ważne, organizm o wiele lepiej radzi sobie z przyswajaniem go ze źródeł pokarmowych niż z preparatów doustnych, takich jak chociażby witamina C w proszku czy w tabletkach.
Wchłanianie witaminy C utrudniają pewne czynniki, takie jak np.:
- wymioty i biegunki,
- palenie papierosów,
- spożywanie alkoholu,
- zaburzenia wchłaniania,
- niektóre leki np. aspiryna,
Witamina C to związek o niskiej trwałości. Ulega zniszczeniu pod wpływem wysokiej temperatury, światła i powietrza. Oto co należy zrobić, aby zapobiec stratom witaminy C:
- warzywa i owoce najlepiej zjadać na surowo i unikać długiego ich przechowywania,
- produkty bogate w witaminę C warto trzymać w chłodnym i zacienionym miejscu,
- unikać dodawania soków owocowych do gorących napojów.
To samo tyczy się suplementów:
- tabletki musujące i proszek powinno się rozpuszczać w letniej wodzie,
- witaminę C do picia i witaminę C w kroplach należy trzymać w lodówce,
- witaminę C w tabletkach i proszku warto umieścić w suchym miejscu z dala od promieni słonecznych.
Ważne fakty o witaminie C
- Pierwszy raz udało się ją wyodrębnić w 1928 r. Pozyskał ją biochemik Albert Szent-György z papryki, za co otrzymał nagrodę Nobla.
- Ludzie dowiedzieli się o szkodliwych skutkach niedoboru witaminy C przez szkorbut – chorobę objawiającą się krwawieniem dziąseł i wypadaniem zębów. Dotykała głównie marynarzy, którzy nie mieli dostępu do świeżych warzyw i owoców. Zauważono, że jedzenie kiszonej kapusty i cytrusów łagodzi jej objawy.
- Witamina C skraca czas przeziębienia o 8% u dorosłych, o 14% u dzieci i o nawet 50% u intensywnie trenujących sportowców. Efekt ten uzyskuje się pod warunkiem stałego przyjmowania witaminy C.
- Witamina C z biologicznego punktu widzenia jest prawoskrętna i w takiej formie pełni swoje funkcje. Popularność lewoskrętnej witaminy C wynika wyłącznie z nieuczciwych działań marketingowych.