Miody
Miód – właściwości zdrowotne
Naturalny miód zawiera:
- enzymy (głównie te pochodzące z gruczołów ślinowych pszczół),
- aminokwasy,
- witaminy z grupy B (w tym m.in. biotynę oraz kwas foliowy),
- glukozę,
- fruktozę,
- witaminy A i C,
- potas,
- mangan,
- fosfor,
- żelazo,
- magnez,
- sód,
- wapń,
- miedź,
- jod,
Produkt produkowany przez pszczoły ma następujące prozdrowotne właściwości:
- działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwalergicznie,
- łagodzi infekcje dróg oddechowych,
- wspiera leczenie kaszlu i bólu gardła,
- zwiększa odporność,
- przyspiesza regenerację organizmu,
- działa antybakteryjnie,
- wspomaga leczenie zapalenia zatok i przeziębienia,
- przyspiesza gojenie się ran, przede wszystkim oparzeń,
- łagodzi podrażnienia,
- obniża ciśnienie krwi,
- hamuje rozwój miażdżycy,
- wzmacnia serce i poprawia krążenie,
- dzięki glukozie wspiera pracę mózgu,
- pobudza trawienie,
- niweluje zaparcia,
- działa przeciwbiegunkowo i przeciwwymiotnie,
- przyczynia się do prawidłowej pracy nerek i wątroby,
- wykazuje właściwości moczopędne,
- ma działanie detoksykujące,
- neutralizuje skutki picia alkoholu czy stosowania innych używek, m.in. tytoniu i kawy,
- poprawia nastrój,
- koi nerwy,
- ułatwia zasypianie,
- nawilża, rozjaśnia i poprawia sprężystość skóry.
Jak powstaje miód naturalny?
Miody naturalne powstają z nektaru kwiatów.
- Pszczoły zbierają wspomnianą substancję bezpośrednio do organu zwanego wolem miodowym. Część nektaru może być strawiona jako pokarm zapewniający energię do lotu. Reszta jest transportowana do ula. Podczas jednego lotu pszczoła zbieraczka zbiera ok. 50 mg nektaru.
- Po powrocie do ula zbiory przekazywane są robotnicom. Następuje wymiana nektaru z wola do wola. Podczas gdy zbieraczka wylatuje pracować dalej, robotnica kontynuuje przeróbkę nektaru na miód. Pszczoła wielokrotnie wysuwa i chowa języczek oblepiony świeżym, przerabianym nektarem, czyli nakropem. W ten sposób dochodzi do odparowania wody i zgęstnienia substancji. Podczas wspomnianego procesu w wolu do nakropu dodawane są enzymy trawienne.
- Pszczoły składają nektar przerobiony w krople miodu w komórkach plastra. Nieustannie poruszają skrzydełkami, aby z substancji odparowała woda. Miód gęstnieje i dojrzewa. Dzięki wprowadzonym enzymom dochodzi do rozkładu cukrów złożonych na proste. Pszczoły wiele razy przekładają miód w plastrze z komórki do komórki. Gdy z substancji odparuje odpowiednio dużo wody, zostaje szczelnie zalepiona woskiem, aby uchronić ją przed dostępem powietrza i zanieczyszczeń.
Miód uważa się za dojrzały, gdy 75% komórek plastra zostanie zalepionych. Pszczelarz wydobywa wówczas słodką substancję z plastrów poprzez odsklepianie. Następnie miód odwirowywany jest w miodarkach. Produkt zostaje przelany przez sita, aby pozbyć się resztek wosku czy innych zanieczyszczeń. Po odstaniu miód zlewa się do słoików. W tej postaci naturalny produkt stworzony przez pszczoły trafia do konsumentów.
Rodzaje miodów
Miody różnią się konsystencją. Mogą być płynne (patoka), stałe (krupiec), kremowane albo plastrowe (dojrzały miód pozostaje zasklepiony w plastrze pszczelim). Miody różnią się też kolorem. Słodkie produkty (w formie bez dodatków smakowych takich jak np. owoce) przyjmują barwę białą, jasnozieloną, jasnożółtą, żółtą, złotą, pomarańczową, brunatną czy ciemnobrązową.
Naturalne miody dzielą się ponadto ze względu na surowiec, z którego powstają. Wyróżniamy następujące typy produktów:
- miody nektarowe (kwiatowe) uzyskane z nektaru kwiatów,
- miody spadziowe powstające ze spadzi – słodkiej cieczy skraplającej się na igłach i gałęziach jodły, świerka i modrzewia oraz na liściach niektórych drzew liściastych,
- miody mieszane, czyli nektarowo-spadziowe albo spadziowo-nektarowe.
Wśród miodów wyróżnia się także miody odmianowe i wielokwiatowe. Pierwsze z nich klasyfikuje się według dominującego typu kwiatów, z których zebrano nektar. Pochodzą one głównie z jednego źródła. W przypadku miodów wielokwiatowych nektar został zebrany przez pszczoły z wielu różnych kwiatów.
Co warto wiedzieć o właściwościach najpopularniejszych typów miodów?
- Miody wielokwiatowe – mają łagodny, słodki smak. Wyróżnia je żółty kolor. Dodają energii, wzmacniają serce i naczynia krwionośne. Miody wielokwiatowe regulują ciśnienie, przynoszą ulgę astmatykom i alergikom. Wzmacniają organizm, dlatego stosuje się je w leczeniu anemii i w stanach dużego zmęczenia.
- Miody lipowe – mają jasnożółty kolor i ostro-słodki smak. Pozyskuje się je z kwiatów lipy. Słyną z działania przeciwgorączkowego i wykrztuśnego. Stosuje się je na przeziębienie, grypę, zapalenie oskrzeli, zatok i anginę. Miód lipowy wykazuje właściwości antybiotyczne, łagodzi stres i ułatwia zasypianie. Można sięgać po niego w stanach depresyjnych, nerwicach i przy problemach z ciśnieniem.
- Miody akacjowe – można rozpoznać je po bardzo jasnej barwie. Zawierają dużo fruktozy, glikozydy oraz izoflawony. Wspierają regenerację błon śluzowych żołądka, działają bakteriobójczo i moczopędnie.
- Miody leśne – powstają z nektaru kwiatów rosnących na leśnych polanach. Mają mocny, złożony smak. Występują w różnych kolorach – od bardzo jasnych po bursztynowe. Znakomicie sprawdzają się jako dodatek do napojów, deserów i sałatek.
- Miody gryczane – produkty uzyskane z nektaru kwiatów gryki. Mają ostry smak i brunatny kolor. Zawierają rutynę, dlatego mogą ograniczać ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia. Wspierają leczenie niedokrwistości i miażdżycy. Przyspieszają gojenie ran, złamań i stanów zapalnych stawów.
- Miody rzepakowe – pozyskiwane z kwiatów rzepaku. Mają łagodny smak z lekką nutą goryczy i kremowy kolor. Wspomagają leczenie chorób układu pokarmowego i moczowego. Można spożywać je także przy problemach z sercem i płucami. Skutecznie uzupełniają niedobory potasu i obniżają ciśnienie.
- Miody wrzosowe – mają bursztynową barwę i głęboki smak, a także galaretowatą konsystencję. Stosuje się je przy problemach z układem moczowym i gruczołem krokowym. Miody wrzosowe działają moczopędnie, przeciwzapalnie i antybakteryjnie. Regenerują naturalną florę bakteryjną i stymulują układ odpornościowy. Wspierają trawienie i wchłanianie składników pokarmowych, a także pomagają w leczeniu chorób układu oddechowego. Miody wrzosowe znajdują zastosowanie również w łagodzeniu trądziku.
- Miody spadziowe – mają wyrazisty, szlachetny smak. Są mniej słodkie niż reszta miodów. Wyróżniają się ciemną, lekko zieloną barwą. Sprawdzają się jako dodatek do różnego rodzaju dań, ale też jako produkty o prozdrowotnych właściwościach. Miody spadziowe charakteryzują się silnym działaniem antybiotycznym. Zawierają najwięcej polifenoli spośród wszystkich miodów, dzięki czemu zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób układu krwionośnego czy nowotworów.
Od czego zależy wygląd i smak miodu?
Kolor, konsystencja oraz smak miodu zależą przede wszystkim od rodzaju roślin, z których pszczoły zbierały nektar lub spadź przerobione na miód. Na właściwości słodkiej substancji wpływają także lokalizacja pasieki oraz pora roku i pogoda. Aby nabyć miód o określonych walorach smakowych lub barwie, warto porównać cechy poszczególnych miodów odmianowych, spadziowych czy wielokwiatowych.
Jak wykorzystywać miód w kuchni?
Z dodatkiem miodu można przygotować rozgrzewające napoje idealne na sezon jesienno-zimowy. Produktem warto posłodzić herbatę z cytryną, goździkami i imbirem, ciepłe mleko czy herbatę z sokiem malinowym. Pamiętaj, by dodawać miód do napojów o temperaturze niższej niż 40°C – w innym wypadku straci on swoje prozdrowotne właściwości. Słodki zamiennik cukru nadaje się także do słodzenia lemoniady i owocowych koktajli. Miód może być też składnikiem marynat i sosów, które wzbogacą smak mięs i sałatek. Pszczeli produkt sprawdzi się również jako substancja słodząca do ciast i deserów.