Na czym polega zero waste?

Zero waste to podejście dążące do ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów i zminimalizowania ich negatywnego wpływu na środowisko. Celem jest maksymalne wykorzystanie materiałów oraz recykling. W artykule wyjaśnimy, na czym polega zero waste, a także przedstawimy sposoby, dzięki którym możesz wprowadzić tę ideę do swojego życia. 

Co to jest zero waste?

W ostatnich latach zero waste stało się popularnym ruchem społecznym, a jego koncepcje zaczęły być wdrażane zarówno na poziomie indywidualnym, jak i przez wiele firm, organizacji oraz rządów. Życie w duchu zero waste to nie tylko modyfikacja nawyków, ale także większa świadomość konsumencka i poszukiwanie alternatywnych rozwiązań dla tradycyjnych produktów i opakowań. Czym dokładnie jest inicjatywa?

• Zero waste to w dosłownym tłumaczeniu zero marnowania.  
• Podejście skupia się na zmniejszeniu produkcji odpadów poprzez świadome planowanie i minimalizację zużycia surowców, energii i wody. 
• Idea opiera się na zasadzie, że każdy produkt, który jest wytwarzany, powinien mieć dalsze zastosowanie lub być biodegradowalny, aby ograniczyć negatywny wpływ na środowisko naturalne. 
• Wprowadzenie zasad zero waste przyczynia się do ochrony środowiska poprzez zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i redukcję zużycia surowców naturalnych. Przynosi także korzyści finansowe i zdrowotne.

Zasady zero waste

Hierarchia zero waste oparta jest na zasadzie 5R - zestawie procesów mających na celu ochronę środowiska naturalnego. Zasada pomaga również skonkretyzować i uporządkować zalecane działania w celu najlepszego i najefektywniejszego wykorzystywania dostępnych surowców. 

Nazwa 5R to skrót pięciu angielskich słów, zaczynających się na literę r, czyli refuse, reduce, reuse, repurpose i recycle. Wprowadzenie zasady 5R do swojej codzienności pozwala wypracować, a następnie utrwalić nawyki umożliwiające ograniczenie powstawania odpadów. Przekłada się także na korzyści finansowe i zdrowotne, gdyż podejście zero waste ułatwia oszczędzanie pieniędzy na zakupach i korzystanie z produktów wolnych od szkodliwych substancji. 

Na czym dokładnie polegają zasady zero waste 5R?

• Refuse (odmawiaj) - rezygnuj z produktów, które nie są konieczne lub nie pasują do Twojego stylu życia, takich jak jednorazowe artykuły. Dzięki temu unikniesz wytwarzania odpadów już na początku procesu. Zamiast nich wybieraj przedmioty wielokrotnego użytku, takie jak kubki ceramiczne lub szklane, sztućce ze stali nierdzewnej itp.,
• Reduce(ograniczaj) - ograniczaj ilości zużywanych produktów poprzez świadome planowanie i wybieranie alternatyw generujących mniej odpadów. Warto także stawiać na produkty o dłuższym okresie użytkowania i zwracać uwagę na sposób ich produkcji oraz na to, czy producent dba o środowisko naturalne. Ograniczenie zużycia energii i wody także przyczynia się do redukcji odpadów, dlatego stanowi jedną z kluczowych zasad zero waste,
• Reuse(używaj ponownie) - wykorzystuj produkty wielokrotnie, aby wydłużyć czas ich użytkowania. Można to zrobić poprzez naprawę uszkodzonych przedmiotów lub przekształcenie w coś innego,
• Repurpose(przetwarzaj) - przetwarzaj zużyte produkty na nowe materiały i wykorzystuj je do różnych celów,
• Recycle(segreguj) - segreguj odpady według odpowiednich kategorii, takich jak papier, szkło, metal i tworzywa sztuczne oraz przekazuj je do odpowiednich punktów recyklingu, gdzie zostaną przetworzone. Jednym ze sposobów jest kompostowanie odpadów organicznych na wartościowy nawóz do roślin, dzięki czemu zmniejszasz ilość odpadów organicznych, a jednocześnie tworzysz cenny surowiec do uprawy roślin lub użyźniania gleby.

Jak zacząć być zero waste? 

Wprowadzenie zasad zero waste wymaga zmiany sposobu myślenia i podejścia do codziennych czynności, takich jak zakupy, gotowanie i sprzątanie. Stanowi krok w kierunku zrównoważonego stylu życia. Im więcej osób zacznie praktykować zero waste, tym większy wpływ będzie wywierany na nasze środowisko naturalne. Cieszy fakt, że obecnie mnóstwo ludzi ma świadomość, jak ważny jest to kierunek i jakie korzyści płyną ze zrównoważonej konsumpcji dóbr oraz odpowiedzialnego postępowania z wytworzonymi odpadami.

Jedną z ciekawych i inspirujących inicjatyw są punkty, w których można kupić konkretne produkty, korzystając z przyniesionych ze sobą opakowań. Są to głównie kosmetyki naturalne oraz ekologiczne i naturalne środki czystości sprzedawane ze specjalnych dystrybutorów do własnych butelek, co zdecydowanie ogranicza ilość plastiku i niepotrzebnych opakowań. Pomysły na zero waste każdy z nas może wprowadzić do swojego codziennego życia, ponieważ wszystkie duże zmiany zaczynają się od małych kroczków.

Jak zacząć być zero waste? Poniżej 10 przykładów, które możesz łatwo wdrożyć.

1. Unikaj jednorazowych przedmiotów, takich jak kubki papierowe, plastikowe słomki i sztućce. Zamiast tego korzystaj z produktów wielokrotnego użytku, czyli kubków ze stali nierdzewnej, metalowych słomek i sztućców z własnej szuflady. Plastikowe torby zastąp płóciennymi, a foliowe opakowania żywnościowe pojemnikami z hermetycznym zamknięciem,
2. Kupuj produkty w opakowaniach wykonanych z materiałów biodegradowalnych. Zwracaj także uwagę na to, czy opakowania nadają się do recyklingu. Przykładami są żel pod prysznic męski 3w1 z olejkiem z pomarańczy i drzewa cedrowego Palmolive Men Citrus Crush oraz spray emolient A-Dermal Exomega Control. Ich butelki wykonano z tworzywa przeznaczonego do ponownego przetworzenia, 
3. Używaj ekologicznych produktów czyszczących, takich jak ocet, soda oczyszczona i cytryny, zamiast chemicznych środków czyszczących.
4. Korzystaj z własnego kubka lub termosu w miejscach, gdzie sprzedaje się kawę na wynos, a także wybieraj kawiarnie oferujące możliwość napełnienia pojemnika klienta,
5. Wybieraj ekologiczne produkty do mycia ciała i włosów, szampony i mydła w kostkach, np. naturalne mydło lastryko zero waste Mydlarnia 4 Szpaki, w którym zatopione są skrawki powstałe przy produkcji innych kostek,
6. Zredukuj ilość odpadów żywnościowych poprzez planowanie posiłków i robienie zakupów z rozsądkiem. Unikaj marnowania jedzenia i korzystaj z przepisów pozwalających na wykorzystanie resztek, 
7. Wybieraj sprzęty o minimalnym zużyciu energii, takie jak sprzęt AGD klasy A+++, a także wyłączaj urządzenia, kiedy ich nie używasz,
8. Korzystaj z kompostowników do organicznych odpadów, aby zminimalizować ilość odpadów biodegradowalnych. Możesz wrzucać tam produkty wykonane z surowców naturalnych, które przestały spełniać swoją funkcję. Przykłady stanowią szczotka do masażu ciała na sucho i mokro tampico z rączką Noble, a także szczoteczka Pszeniczna z Węglowym Włosiem Dr Scott. Oba akcesoria są w pełni biodegradowalne i kompostowalne,
9. Unikaj kupowania nowych ubrań i sprzętów, jeśli masz już coś, co spełnia tę samą funkcję. Szukaj używanych przedmiotów w dobrym stanie, które są tańsze i mniej obciążają środowisko,
10. Wybieraj produkty spożywcze sezonowe i lokalne, aby zmniejszyć ilość energii zużywanej podczas transportu i przechowywania produktów.

Podsumowanie

Zero waste koncentruje się na minimalizowaniu ilości wytwarzanych odpadów poprzez wykorzystanie zasobów w sposób mądry i oszczędny. W praktyce oznacza to zmianę nawyków związanych z zakupami, jedzeniem, pakowaniem i utylizacją, aby uniknąć tworzenia śmieci. Artykuł na temat zero waste to świetny przewodnik dla osób, które chcą zacząć praktykować tę filozofię. Dzięki powyższym wskazówkom każdy może działać na rzecz ochrony środowiska i redukcji odpadów, a przy okazji zaoszczędzić pieniądze i cieszyć się prostszym i minimalistycznym stylem życia.

Źródła:

1. Atiq Uz Zaman, A comprehensive review of the development of zero waste management: lessons learned and guidelines, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0959652614013018 [dostęp: 13.03.2023 r.]
2. W. K. Balwan, A. Singh, S. Kour, 5Rs of zero waste management to save our green planet: A narrative review, https://www.researchgate.net/profile/Wahied-Balwan-2/publication/358221324_5R's_of_Zero_Waste_Management_to_save_our_green_planet_A_Narrative_review/links/61f644354393577abefd1700/5Rs-of-Zero-Waste-Management-to-save-our-green-planet-A-Narrative-review.pdf [dostęp: 13.03.2023 r.]