Plamienie przed okresem – co oznacza plamienie przed miesiączką?

Ciało każdej kobiety jest inne i każda z nas inaczej przechodzi comiesięczne krwawienia, które mogą być skąpe lub obfite i mają różną długość trwania. Mogą im również towarzyszyć dodatkowe dolegliwości, tj. bóle brzucha, wahania nastroju, nudności i wymioty. U niektórych kobiet przed menstruacją pojawiają się dodatkowe krwawienia, które nie są krwawieniem miesiączkowym. Ile może trwać plamienie przed okresem i jak wygląda? Sprawdź! 

Czy plamienie przed okresem jest normalne? 

Plamienie to niewielkie, nieregularne krwawienie z pochwy, które zazwyczaj trwa do 1-2 dni. Jest na tyle skąpe, że nie musisz używać podpaski lub wkładki higienicznej. Dla wielu kobiet pierwsze pojawienie się plamienia między miesiączkowego jest sytuacją wywołującą niepokój. Nie zawsze to jednak powód do zmartwień. W większości przypadków delikatne plamienie przed okresem nie jest oznaką poważnych chorób. 

Co oznacza plamienie przed okresem? 

Układ żeńskich narządów rozrodczych jest niezwykle skomplikowany pod względem budowy oraz funkcji. Wszelkie zmiany i związane z nim objawy mogą być wynikiem działania czynników, takich jak: 

• Wahania w poziomie hormonów (czasem związane są z tym uogólnione zaburzenia miesiączkowania). 
• Czynniki infekcyjne – wirusy, bakterie, pasożyty i grzyby. 
• Urazy mechaniczne i ciała obce. 
• Odmienności anatomiczne w budowie narządów. 
• Starzenie się organizmu. 

Plamienia przed miesiączką – przyczyny 

Zakres przyczyn plamienia przed okresem jest bardzo szeroki. Niektóre z nich nie są powodem do niepokoju, ale czasem dodatkowe krwawienia mogą świadczyć o toczącej się chorobie. 

Co może powodować plamienie przed miesiączką? 

• Owulacja – pojawia się zazwyczaj 2 tygodnie przed miesiączką.  
• Plamienie implantacyjne – zwiastun ciąży. Spowodowane jest zagnieżdżaniem się zarodka w rozpulchnionej błonie śluzowej macicy. 
• Poronienie – na bardzo wczesnym etapie ciąży poronienie jest często niezauważalne przez kobiety. Może pojawić się brunatne krwawienie z obecnością skrzepów oraz skurcze brzucha. 
• Stosowanie antykoncepcji – rozpoczęcie lub zakończenie antykoncepcji hormonalnej, pominięcie dawkowania antykoncepcji poza wskazaniami dla danego preparatu, zmiana dawki stosowanych leków, podrażnienia spowodowane przez wkładki domaciczne. 
• Zaburzenia hormonalne – zespół policystycznych jajników, niedomoga lutealna (niewydolność ciałka żółtego). 
• Endometrioza – występowanie tkanki podobnej do tej, która wyściela od wewnątrz macicę, w obszarach poza macicą. Może pojawić się np. na ścianie pochwy i powodować krwawienia po stosunku seksualnym. 
• Uraz – uszkodzenie błony śluzowej pochwy lub szyjki macicy. Mogą to spowodować m.in. tampony, kubeczki menstruacyjne, stosunek seksualny. Jeśli masz problem z suchością pochwy i często doznajesz mikrourazów, możesz stosować lubrykanty. 
• Infekcje przenoszone drogą płciową – np. rzeżączka, chlamydia. Plamieniu może towarzyszyć bolesne oddawanie moczu, świąd okolicy pochwy i cewki moczowej, ból w podbrzuszu. 
• Polipy macicy lub szyjki macicy – zmiany w strukturze tkanki, które uwypuklają się ponad powierzchnię błony śluzowej. 
• Mięśniaki macicy – mogą tworzyć się w mięśniu macicy, uwypuklać się do jamy macicy lub na zewnątrz narządu.  
• Menopauza – u kobiet po 40. roku życia mogą pojawiać się krwawienia przed miesiączką, które są spowodowane spadkiem stężenia progesteronu. Są one oznaką zbliżającej się menopauzy. Krwawienie może też pojawić się, jeśli stosujesz leki na menopauzę. 
• Nowotwory narządów płciowych – rak endometrium, rak pochwy, rak szyjki macicy, rak jajnika. 
• Stosowanie leków hormonalnych i leków rozrzedzających krew. 

Jak wygląda plamienie przed okresem? 

Czasem wygląd plamienia przed okresem może pomóc w zidentyfikowaniu jego przyczyny. 

• Czerwone plamienie przed okresem – czerwony lub jasnoczerwony kolor krwi często jest objawem krwawienia kontaktowego, czyli w reakcji na bezpośrednie uszkodzenie błony śluzowej pochwy lub szyjki macicy. Zazwyczaj jest to plamienie po stosunku seksualnym i może być wynikiem urazu nienaruszonej wcześniej ściany pochwy lub urazu obszaru szyjki i pochwy objętego endometriozą i polipami. Może też wynikać z uszkodzenia drobnych naczynek przy jednoczesnym stosowaniu leków rozrzedzających krew. 
• Brązowe/brunatne plamienie przed okresem – zwykle jest oznaką starej krwi. Innymi słowy, nie jest to krwawienie aktywne „tu i teraz”. Krew musiała spływać wolniej, żeby zdążyła zmienić kolor na ciemniejszy pod wpływem tlenu. Może się pojawić w przypadku plamienia związanego z implantacją, poronieniem na bardzo wczesnym etapie ciąży, podczas stosowania antykoncepcji lub być wynikiem nowotworów i polipów. Plamieniu związanemu z owulacją może towarzyszyć ból jajnika przed okresem. 
• Czarne plamienie przed okresem – jest spowodowane z jeszcze dłuższym czasem spływania krwi. Może wiązać się z obecnością ciała obcego w pochwie, np. jeśli zostanie tam tampon lub prezerwatywa. 
• Żółte plamienie przed okresem – może pojawić się tuż przed miesiączką, bo Twoja pochwa produkuje wtedy więcej wydzieliny. Może to być też bardzo wczesna krew menstruacyjna zmieszana ze śluzem. 

Ile trwa plamienie przed okresem? 

Czerwone/jasne plamienie przed okresem zazwyczaj jest krótkie i szybko ustępuje. Plamienie w połowie okresu brunatną krwią może być wynikiem owulacji i będzie trwało 1-3 dni. Plamienie brunatną krwią pojawiające się tydzień przed spodziewaną miesiączką i trwające kilka dni, może być wyrazem plamienia implantacyjnego. Przy zmianach hormonalnych związanych ze stosowaniem antykoncepcji lub w okresie okołomenopauzalnym plamienia również mogą przyjąć barwę brunatną lub brązową. 

W przypadku plamienia po poronieniu, krwawienie będzie trwało tak długo, póki macica się nie oczyści. Na bardzo wczesnych etapach ciąży trwa to kilka dni. W przypadku polipów, mięśniaków macicy, nowotworów i zakażeń, plamienie o większym lub mniejszym nasileniu może pojawiać się aż do momentu usunięcia przyczyny. 

Skąpe plamienia 3 lub 2 dni przed okresem mogą być zwiastunem nadchodzącej miesiączki. Krew z jamy macicy musi pokonać pewną drogę, zanim zacznie obficie spływać. Z kolei plamienie po okresie trwające kilka dni może być wynikiem usuwania resztek krwi menstruacyjnej. 

Plamienie przed okresem – kiedy zgłosić się go ginekologa? 

Chociaż przyczyny dziwnych plamień przed okresem są zazwyczaj niegroźne, czasem mogą zwiastować rozwój poważnej choroby.  

Nie zwlekaj z wizytą u lekarza, jeśli: 

• Plamieniu towarzyszą bóle podbrzusza, gorączka lub inne dodatkowe objawy, 
• Plamienie przed okresem pojawia się kilka razy w ciągu jednego cyklu miesiączkowego, 
• Plamienie przed okresem towarzyszy więcej niż jednemu cyklowi miesiączkowemu. 

Podsumowanie 

Plamienie przed okresem nie zawsze jest równoznaczne ze stanem chorobowym. Ważne, żeby zawsze dokładnie obserwować swoje ciało. Każda sytuacja, która Cię zaniepokoi, powinna zostać skonsultowana z lekarzem. Pamiętaj o regularnych wizytach u ginekologa. Wiele niebezpiecznych stanów można wykryć wcześniej, jeszcze w stadium bezobjawowym. 

Źródła:

1. G.H. Bręborowicz (red.), Ginekologia, wyd. III, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa, 2020
2. E. Stefanowicz, Krwawienia między miesiączkami, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/257794,krwawienia-miedzy-miesiaczkami, [dostęp: 18.11.2023 r.]
3. G. Gałuszka, R. Gałuszka, S. Radomek i inni, Skutki uboczne antykoncepcji hormonalnej, Zdrowie publiczne standardem dobrostanu, Wydawnictwo Naukowe NeuroCentrum, Lublin, 2018