Czystek – zastosowanie, działanie, właściwości

Czystek to roślina ozdobna pochodząca z rejonów basenu Morza Śródziemnego. Od wieków stosowana jest w ziołolecznictwie, a ostatnio zyskuje coraz większą popularność jako składnik kosmetyków oraz preparatów na wzmocnienie odporności. Słynie z działania przeciwutleniającego i wysokiej zawartości składników bioaktywnych. Jakie są pozostałe właściwości czystka? Jak go stosować i czy jest on dobry dla każdego? Sprawdźmy to! 

Sprawdź powiązane kategorie

Ciekawostki o czystku i jego pochodzeniu 

Czystek to grupa ok. 50 krzewów należąca do rodziny czystkowatych. Rosną głównie w rejonie Morza Śródziemnego, a także w Turcji, Maroko, Iranie i na Wyspach Kanaryjskich. W Polsce nie ma obecnie dziko rosnących gatunków czystka ze względu na trudne warunki pogodowe. Występuje głównie jako roślina ozdobna.Krzew czystka osiąga wysokość od ok. 0,5 do nawet 2 m wysokości. W zależności od gatunku kwiaty przybierają kolor biały, różowy lub czerwone. Ich środek jest intensywnie żółty. Każdy kwiat liczy 5 płatków, które z rana się otwierają, a wieczorem opadają. 

W ziołolecznictwie wykorzystuje się tylko kilka gatunków czystka. Są to m.in.: 

• Czystek szary (Cistus incanus), 
• Czystek kreteński (Cistus creticus), 
• Czystek ladanowy (Cistus ladanifer), 
• Czystek szałwiolistny (Cistus salviofolius), 
• Czystek wawrzynolistny (Cistus laurifolius). 

Zobacz Czystek Herbatka fix, suplement diety i MyVita Czystek zioła do zaparzania, suplement diety. 

Czystek – właściwości lecznicze 

Preparaty z czystka były stosowane w tradycyjnej medycynie już setki lat temu. Obecnie dzięki nowoczesnym badaniom naukowym potrafimy potwierdzić pozytywny wpływ składnika na nasze zdrowie. 

Jakie korzyści zdrowotne wynikają ze stosowania czystka? Oto przykłady: 

• Wspomaga leczenie i gojenie zmian skórnych, 
• Wykazuje ochronny wpływ na DNA i zapobiega jego uszkodzeniom, 
• Zapobiega infekcjom górnych dróg oddechowych i układu moczowego, 
• Olejki eteryczne obecne w czystku wykazują właściwości przeciwdrobnoustrojowe i przeciwgrzybicze, 
• Wpływa korzystnie na profil lipidowy, zmniejszając stężenie trójglicerydów i cholesterolu LDL, 
• Wspiera leczenie chorób układu pokarmowego, działa przeciwskurczowo i łagodzi zapalenie śluzówki, 
• Działa neuroochronnie, wspiera pracę układu nerwowego i zapobiega chorobom neurodegeneracyjnym, 
• Wykazuje silne właściwości przeciwutleniające i ochronne przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, 
• Flawonoidy łagodzą stany zapalne organizmu oraz wspierają pracę układu odpornościowego. 

Poznaj domowe sposoby na przeziębienie. 

Czystek w kosmetyce 

Czystek w starożytnej medycynie tureckiej stosowano jako preparat wspomagający leczenie chorób skóry. Dziś wiemy, że za jego prozdrowotne właściwości odpowiadają polifenole i pozostałe związki biologicznie czynne. Wiele z nich wykorzystuje się w przemyśle kosmetycznych do produkcji preparatów regeneracyjnych i przeciwstarzeniowych. Sprawdź np. Nuxe Nuxuriance Gold, krem-olejek odżywczo-wzmacniający lub Herbal Care ultradelikatny żel do higieny intymnej Czystek. 

Wyciągi i ekstrakty z czystka stosuje się także w kosmetykach wspomagających leczenie trądziku i preparatach rozjaśniających przebarwienia. Co więcej, produkty na bazie czystka są polecane też osobom z cerą naczynkową. W celu wzmocnienia ich działanie warto regularnie pić napary z czystka. 

Zobacz też dostępne suplementy na odporność i suplementy na przeziębienie. 

Czystek – zastosowanie w kuchni 

Czystek stosuje się głównie pod postacią naparu. Aby go otrzymać, wystarczy zalać łyżkę suszu gorącą wodą (nie wrzątkiem). Napar zaparzaj przez ok. 10-15 minut pod przykryciem. Następnie przelej go przez sitko i wypij po wystygnięciu. Susz, który Ci pozostał, możesz zalać jeszcze 2-3 razy. 

• Napar z czystka warto wzbogacić imbirem, miętą, cytryną, goździkami, miodem, syropem owocowym czy kardamonem. Herbatę z czystka możesz podawać zarówno na zimno, jak i na gorąco. 
• Czystek jest też dostępny w formie suplementów diety. Na rynku można spotkać krople, tabletki i kapsułki zawierające ekstrakty z czystka. Sprawdź np. Czystek Pharmovit, suplement diety. 

Dowiedz się jak przygotować rozgrzewającą herbatę na przeziębienie. 

Czystek – alergia 

Reakcje alergiczne po spożyciu czystka występują niezwykle rzadkie. Jeśli po wypiciu naparu ziołowego wystąpią u Ciebie typowe objawy alergii, jak np. wysypka, katar, duszności, mrowienie, bóle głowy czy nudności, zrezygnuj z jego przyjmowania tego składnika i w miarę możliwości skonsultuj się z lekarzem. 

Czystek a ciąża 

Chociaż czystek jest ogólnie dobrze tolerowany i rzadko powoduje działania uboczne, ze względu na brak badań dotyczących wpływu na płód, przed jego spożyciem warto skonsultować się z lekarzem. 

Czystek – przeciwwskazania 

Czystek dla większości osób jest bezpiecznym produktem. Jedynym przypadkiem, kiedy należy zrezygnować z picia czystka, jest alergia na to zioło. Warto też zachować odstęp między spożyciem czystka a posiłkiem oraz przyjmowaniem leków. Niektóre substancje w zawarte w roślinie mogą bowiem zaburzać wchłanianie składników odżywczych z pożywienia lub wchodzić w interakcje z lekami. 

Czystek – skutki uboczne 

Picie czystka bardzo rzadko wywołuje skutki uboczne. Tyczy się zwłaszcza osób, które mają zdiagnozowaną alergię. Osoby zdrowe mogą pić czystek bez obaw, ponieważ nie zaobserwowano szkodliwych efektów niepożądanych po jego wypiciu. 

Dowiedz się, jak wzmocnić odporność. Sprawdź też Purella Superfoods Superherbs Mieszanka ziół do zaparzania Odporność z jagodami Camu Camu. 

Czystek – podsumowanie 

Czystek to wyjątkowe zioło o szerokim spektrum działania. Poza wpływem na wsparcie odporności pomaga regulować poziom cholesterolu, łagodzi stany zapalne w organizmie i działa ochronnie na układ nerwowy. Sprawdza się także jako preparat o właściwościach przeciwstarzeniowych i regeneracyjnych. Jako jedno z nielicznych ziół nie wywołuje skutków ubocznych i można go stosować bez obaw nawet przez dłuższy czas. Ostrożność podczas stosowania czystka powinny jednak zachować kobiety w ciąży i osoby z alergiami. 

Źródła:

1. Kubica P. i in., Gatunki rodzaju Cistus sp. – taksonomia, występowanie, skład chemiczny, aplikacje terapeutyczne i badania biotechnologiczne, http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2016/12/pf_2016_179-188.pdf, [dostęp 06.05.2024 r.]
2. Kuchta A. i in., The effect of Cistus incanus herbal tea supplementation on oxidative stress markers and lipid profile in healthy adults, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8277009/, [dostęp 06.05.2024 r.]
3. Starzec A. i in., Charakterystyka, potencjał leczniczy i prozdrowotny Cistus × incanus L., https://www.ptfarm.pl/wydawnictwa/czasopisma/farmacja-polska/103/-/28866, [dostęp 06.05.2024 r.]